پست‌ها

ضعف جمهوری اسلامی! (۵)

آیا دشمنان، جمهوری اسلامی را ضعیف جلوه می‌دهند (آن‌گونه که آقای خامنه‌ای گفت) یا به واقع در موضع ضعف است؟  ۱ـ جناب پزشکیان، رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با شبکه NBC آمریکا گفت: «من هیچ ارتباط و پیوندی بین وقایع منطقه و تضعیف جایگاه ایران نمی‌بینم» و نیز در ادامه تأکید کرد: «در داخل کشور نسبت به سال گذشته منسجم‌تر هستیم. ما قوی‌تر هستیم. مشارکت بهتری داریم.» آیا رئیس‌جمهور، راست گفت؟! ۲ـ در یک مصاحبه به منظور تدارک مقدمات برای مذاکره با آمریکا (یا هر کشور دیگری) برخورداری از صداقت و پرهیز از کذب‌گویی آشکار، از مقدمات و مبانی لازم و ضروری است. در یک گفت‌و‌شنود دوسویه اگر یکی از طرفین احساس یا فهم کند که طرف دوم به کذب‌گویی روی آورده و واقعیت را پنهان می‌کند، اعتمادش زائل و «روح مذاکره» زخمی می‌شود. ۳ـ پزشکیان گفته است ارتباطی بین رخ‌دادهای منطقه و تضعیف جایگاه جمهوری اسلامی وجود ندارد اما آیا واقعاً انهدام حماس و زمین‌گیر شدن حزب‌الله و سقوط بشار اسد و درخواست آمریکا از عراق برای محدود کردن شبه‌نظامیان شیعه، هیچ ارتباط و پیوندی با مواضع و میزان استحکام سیاسی جمهوری اسلامی ندارد؟!  عجب ...

ضعف جمهوری اسلامی! (۴)

احمد بخارایی: رهبر جمهوری اسلامی گفت که دشمن تلاش می‌کند ما را ضعیف نشان دهد و رسانه‌ها و مردم نباید چنین اجازه‌ای بدهند! داشتم فکر می‌کردم اگر اوضاع مملکت مثل مرداب انزلی رو به افول می‌رود و بی‌عدالتی دامن‌گستر شده است چگونه می‌توان جمهوری اسلامی را قوی جلوه داد؟ شکاف طبقاتی که در عرصه‌ی اقتصاد بی‌داد می‌کند و فقط کافی است ابتدا یک سری به شمال تهران و لواسانات و سپس یک سری هم به میدان شوش و دروازه‌غار بزنید و بین راه، دست‌فروشان داخل مترو را هم مشاهده کنید! واقعا چه‌گونه می‌توان مملکت و نظام حکم‌رانی را مقتدر نشان داد در حالی‌که زندان‌ها انبوه از زندانیان سیاسی‌اند و دیگر زندانیان هم عمدتاً قربانی شرایط اجتماعی تبعیض‌محورند؟ چه‌گونه می‌توان صدور احکام اعدام را برتابید و این چه نشانه‌ای از اقتدار جمهوری اسلامی دارد؟ مگر نه این است که هر یک حکم اعدام به مثابه زخمی شدن روح جامعه است؟ به عنوان مثال چه‌گونه می‌توان از صدور و تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی، این مددکار زن کرد، در دیوان عالی کشور به چیزی جز «ضعف» جمهوری اسلامی رسید؟ مگر نظام حکم‌رانی نمی‌داند با اعدام یک نفر، یک جامعه اعدام شده ...

ضعف جمهوری اسلامی! (۳)

احمد بخارایی: پنج‌شنبه ۲۰ دی ۱۴۰۳ از صبح تا غروب در کتابخانه‌ی ملی، همایش حکومتی «وفاق ملی» برگزار شد. رئیس‌جمهور و سازمان‌های متبوعش، طراح و برگزارکننده بودند فلذا گفتم: «حکومتی»! علی‌الظاهر ده پنل برپا شده بود و اگر در هر پنل ۵ نفر هم می‌بودند حدود ۵۰ کارشناس حضور داشتند. اما واقعاً ملاک دعوت از این افراد چه بوده است؟  آیا این افراد به رئیس جمهور گفتند که در آغاز باید دانست که کدام‌یک: غین یا قاف، آخرین حرف کلمه «وفاغ‌ق» است؟! این الفبای فهم معنای «وفاق ملی» است. نمی‌دانم آیا کسی از میان این مدعوین مقرب درگاه به رئیس‌جمهور و به معاونانش و دستیارانش گفت که: نوع برگزاری همین همایش حکومتی، ناقض وفاق ملی است زیرا خبری از آن ۵۰ درصدی که نوبت دوم به پزشکیان رأی ندادند نیست؟! وفاق با چه کسانی و در چه بستری و با چه عناصری و به چه هدفی؟! آیا کسی به پزشکیان و اعوانش نگفت که وفاق ملی به معنای جمع کردن صوری چند عنصر به ظاهر متعارض اما متحدالهویه نیست؟ آیا کسی به ایشان گفت که احوالات نظام جمهوری اسلامی نامساعدتر از آن است که وفاق تحت ولایت، معنا یابد؟ این همایش نمونه‌ای در میان صدها نمونه از...

ضعف جمهوری اسلامی! (۲)

احمد بخارایی: حکم اعدام معترضان سیاسی را صادر می‌کنید … در دیوان عالی کشور، احکام اعدام را تأیید می‌کنید … در بازداشت‌گاه، متهم را اذیت و آزار و تهدید و تحقیر می‌کنید … در سلول‌ انفرادی، شکنجه‌ی سفید می‌کنید و بسیاری بازداشتی‌ها را روزهای طولانی در سلول انفرادی قرار می‌دهید تا با روشن بودن دائمی چراغ روشنایی، امکان استراحت از او سلب شود و همه کار می‌کنید تا زندانی از حالت طبیعی خارج شود … معترضان فهیم را زندانی و تهدید و تحقیر می‌کنید … مانور و رزمایش در تهران و شهرهای بزرگ برپا می‌کنید تا نیروهای بسیجی‌ و گارد، مردم را بترسانند … چهره‌ی خشم‌ناک و چندش‌‌آور به جامعه نشان می‌دهید … … و بسیاری کارهای بد دیگر … و آن‌وقت رهبر جمهوری اسلامی می‌گوید: آمریکا و دشمن تلاش می‌کند نظام جمهوری اسلامی را ضعیف جلوه دهد؟! عجب …! اگر برخوردهای غیر انسانی و غیر اسلامی با مردم نشان از ضعف و خوف نظام جمهوری اسلامی ندارد پس نشان از چه دارد؟!  واقعاً نظام، قوی است؟ اگر آری، چرا نیروهای گارد و بسیج، به چشمان معترضان در خیابان‌ها، ساچمه شلیک کردند و باز هم تمرین برای تکرار می‌کنند؟ آیا این رفتار نشان از ...

ضعف جمهوری اسلامی! (۱)

احمد بخارایی: ۱۹ دی ۱۴۰۳ آقای خامنه‌ای اظهار داشت که دشمن می‌خواهد نظام جمهوری اسلامی را در افکار مردم ایران، ضعیف جلوه دهد و نگذارید چنین شود! و نیز متذکر شد که آمریکا از ما باج می‌خواهد و رعایت مصالح آمریکا، تهدید مردم‌سالاری در ایران است. ۱ـ خدمت ایشان عرض می‌شود ضعف جمهوری اسلامی صرفاً مورد ادعای آن‌چه شما دشمن می‌خوانید نیست بل‌که آن‌جاست که در اخبار می‌خوانیم چهار فعال صنفی معلمان در استان خوزستان به ۲۴ سال زندان محکوم شدند! بله ضعف جمهوری اسلامی آن‌جاست که به گزارش کانال تلگرامی «چالش صنفی معلمان ایران»، کوکب بداغی پگاه، پیروز نامی، علی کروشات و سیامک صادقی چهرازی که روز ۱۶ آبان سال جاری در یک پرونده‌ی مشترک احضار و محاکمه شده‌ بودند، روز سه شنبه ۱۸ دی‌ ۱۴۰۳ با اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به یک سال و «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» به پنج سال حبس تعزیزی (در مجموع ۲۴ سال حبس تعزیری) محکوم شدند. ۲ـ مردم‌سالاری در ایران، چند دهه است که تهدید شده است آن‌جا که حدود ده میلیون ایرانی فراری و نیز چند برابرش در ایران در آرزوی مهاجرت‌اند. گفت‌و‌شنود با آمریکا در چارچوب نظم جهانی، نه...

منظومه‌ی فکری ولایی: ناکارآمدی جمهوری اسلامی در داخل و خارج!

تصویر
مناظره‌ی احمد بخارایی و محمدعلی رنجبر درباره‌ی سیاست خارجی جمهوری اسلامی و ربطش با سیاست داخلی به میزبانی رسانه‌ی گفت‌وگومحور « آزاد » احمد بخارایی: بیش از دو ساعت با دکتر رنجبر، دانش‌آموخته‌ی روابط بین‌الملل و حوزه‌ی علمیه و استاد دانشگاه باقرالعلوم مناظره‌ی چالشی و بدون تعارف داشتم و به این موضوع‌ها اشاره کردم: ۱ـ حال ناخوشایند جامعه در ابعاد: سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی. ۲ـ بدتر شدن حال مردم در مواجهه با صورت و سیرت روحانیونی هم‌چون احمد خاتمی و حمید رسایی. ۳ـ تجزیه نشدن ایران در صورت فروپاشی جمهوری اسلامی. ۴ـ لزوم منازعه نکردن با نظم جهانی و تن دادن به نقش بین‌المللی که برای ایران مقرر شده به عنوان شرط پیشرفت در جهان هم‌چون کشور ترکیه که هفدهمین اقتصاد پویای دنیاست. ۵ـ آرزوی واهی سردمداران جمهوری اسلامی در مورد سوریه و تنش‌های پسا بشار اسدی به منظور ترساندن تحول‌جویان در ایران نسبت به شرایط مشابه در پسا جمهوری اسلامی. ۶ـ سیاست خارجی جمهوری اسلامی در منطقه و جهان، معلول منظومه فکری ولایی و ناشی از سیاست استبداد دینی در داخل. ۷ـ فروپاشی #محور_مقاومت مطابق پیش‌بینی قبلی، پس از ح...

مسیرهای بن‌بست گفت‌و‌گوی دولت و ملت در ایران!

تصویر
گفت‌وگوی روزنامه آرمان ملی با احمد بخارایی درباره‌ی «رابطه‌ی دولت و ملت» | منتشر شده در ۱۰ دی ۱۴۰۳ نمایش گزارش: ( آنلاین  | چاپی ) احمد بخارایی: ما بر روی نامگذاری‌ها باید حساس باشیم. موضوع دولت-ملت معنای خاص خودش را دارد ولی در نظام جمهوری اسلامی باتوجه به تجربه انقلاب 57، واژه امت-حاکمیت را باید به کار ببریم زیرا آن چیزی که در جامعه مشاهده می‌کنیم رابطه حاکمیت و امت است. آنچه اکنون امت نام دارد حتی پیش از سال 57 به‌صورت فعال، تدارک انقلاب را فراهم می‌کرد. این امت همان محتوای ایدئولژیکی است که به یک ساختار ارائه می‌دهیم. همه اتحادها، اختلاف‌ها، تضادها، تفاوت سلیقه‌ها و... از فردای 22 بهمن شکل گرفت. حتی در 8 سال جنگ ایران و عراق همین امت توانست با واژگانی مانند شهادت و بسیج همگانی در میدان حضور داشته باشد. اینکه می‌پرسید گفت‌وگو بین ملت و دولت چگونه باید شکل بگیرد، یا باید از نظر تئوری و نظری بررسی کنیم که به درد بحث امروز جامعه ما نمی‌خورد، یا باید مسیر به مرحله اجرایی را ترسیم کنیم. اگر می‌خواهیم که بحث ما جنبه انضمامی داشته باشد، باید براساس نیاز کنونی جامعه و اینکه چگونه می‌خوا...

جمهوری اسلامی در دوران گذار! (۱)

احمد بخارایی: ۱ـ سال‌هاست در همین کانال تلگرامی، گفته‌ام و نیز در گفت‌و‌شنودها تحلیل کرده‌ایم که جمهوری اسلامی هم‌زمان با چند بحران مواجه است و تجمیع آن‌ها یک «ابربحران» را آفریده، اما گویی قرار حاکمیت بر «نشنیدن» بود. تازه برخی تحصیل‌کرده‌های کم‌سواد و گاه «حکومتی» در حوزه‌های جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد، ما را به کج‌فهمی و خلاف واقع‌گویی متهم می‌کردند. اینک بخش کوچکی از همین بحران‌ها در گفتمان پزشکیان رئیس‌جمهور به «ناترازی‌ها» تعبیر می‌شود و البته ایشان هنوز به کثرت و عمق بحران‌ها پی نبرده! ۲ـ یک هفته پس از حمله‌ی حماس به اسرائیل در هفت اکتبر ۲۰۲۳ یعنی ۱۵ ماه قبل در یک مناظره گفتم که برنده‌ی این سرآغاز تهاجمی حماس، اسرائیل خواهد بود و غزه نابود خواهد شد. اما برخی جاهلان گفتند که بنده، سیاست نمی‌دانم و تحلیلم ناصحیح است. ۳ـ بارها گفتم که هلال مقاومت و جنگ‌های نیابتی ایران، فرجام مثبتی نخواهد داشت و این، رویه‌ی حکومت‌داری نیست اما نخواستند بشنوند. ۴ـ همان روزی که وعده‌ی اجرای عملیات «صادق ۳» داده شد گفتم که عملیاتی نخواهدشد و هیچ وقت هم نخواهد شد! ۵ـ اینک به نظر می‌رسد جمهوری اسل...

شبه‌قانون عفاف و حجاب: تشدید تبعیض جنسیتی!

گفت‌وگوی روزنامه آرمان ملی با احمد بخارایی درباره‌ی «قانون عفاف و حجاب» | منتشر شده در ۲۷ آذر ۱۴۰۳ نمایش گزارش دقت! احمد بخارایی: در این مصاحبه گفتم که موضوع اصلاح مصوبه عفاف و حجاب از سوی دولت در ماه‌های آتی، یک امر بی‌معناست زیرا تمام بخش‌های این شبه‌قانون و ضد هنجار، تبعیض‌زا و ضد زن است اما متأسفانه در روزنامه به نحو دیگری منتشر شده. متن گزارش: اینگونه نیست که یک واقعه و رخداد اجتماعی سیاسی را به‌صورت تک بُعدی و بدون در نظر گرفتن آسیبی که به موارد دیگر وارد می‌کند، تحلیل کنیم. از ابتدای مطرح شدن قانون حجاب، جامعه نگاه و انتقادش را به آن مطرح کرد. طبق مثالی که در ابتدا زدم قانون حجاب هم باید در زنجیره طویل اجتماعی بررسی کنیم. اگر مشکلاتی را که بزرگ‌تر از حجاب است نادیده بگیریم و سراغ مشکلات کوچک‌تر برویم حاکمیت از جامعه فاصله خواهد گرفت. اکنون قانون حجاب نه‌تنها مورد انتقاد کسانی است که حامیان حجاب اختیاری نامیده می‌شوند بلکه مورد اعتراض دینداران و برخی مراجع هم قرار دارد. احساس مذهبی‌ها این است که برخی می‌خواهند از موضوع حجاب برداشت‌های سیاسی و سوءاستفاده‌های ابزاری کنند، آنهم در...

قانون عفاف و حجاب یا هنجارستیزی؟

 گزارش رادیو فردا درباره‌ی بیانیه‌ی ده‌ها جامعه‌شناس خواستار لغو شبه‌قانون عفاف و حجاب در گفت‌وگو با احمد بخارایی از امضا کنندگان بیانیه | پخش شده در برنامه «۲۲»، ۲۶ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۲۲ احمد بخارایی:  در گفت‌وگوی کوتاه شش‌دقیقه‌ای با رادیو فردا به مناسبت انتشار بیانیه جمع کثیری از جامعه‌شناسان در محکومیت شبه‌قانون عفاف و حجاب، به ضد قانون بودن این مصوبه به علت هنجارستیز بودنش و نیز به لزوم مقاومت مدنی اشاره داشتم. | نمایش بیانیه پخش گزارش (بخارایی) پخش گزارش (کل برنامه)

بیانیه‌ی جمعی از جامعه‌شناسان ایران در اعتراض به مصوبه‌ی عفاف و حجاب در مجلس

احمد بخارایی: عادی‌سازی خشونت و تشدید تبعیض و ناامنی، محصول شبه‌قانون عفاف و حجاب! بیانیه جمع کثیری از جامعه‌شناسان در محکومیت قانون عفاف و حجاب را توفیق داشتم امضا کنم. بیانیه‌ی جمعی از جامعه‌شناسان ایران در اعتراض به مصوبه‌ی عفاف و حجاب در مجلس: تصویب شبه قانون «حمایت از خانواده با ترویج عفاف و حجاب» که برخلاف اصول اولیه فلسفه قانون گذاری است با محتوای مجرم‌پنداری جامعه و تجویز خشونت نسبت به‌ شهر‌وندان از سوی نهاد قانونگذاری که قرار بوده خانه ملت باشد، موجب شگفتی و اعتراض جامعه مدنی و اندیشمندان حوزه‌های مختلف شده است. ما جمعی از جامعه‌شناسان ایران، ضمن تصریح نکات زیر، قاطعانه خواستار ابطال و لغو این فرمان و پایان دادن به استمرار تبعیض و مزاحمت نسبت به خانواده‌های این سرزمین به‌ویژه زنان جامعه؛ در پوشش قانون هستیم. قانون باید بر سازنده یا پشتیبان هنجارهای معقول و رشد دهنده جامعه باشد و هر مصوبه‌ای که موجب تشدید ناهنجاری باشد، فاقد اعتبار قانونی است. این مصوبه به طور آشکار، بیانگر مداخله‌ حکومت و دولت در زیست فردی و حقوق شهروندی ایرانیان بوده و حقوق انسانی آنان به‌ویژه زنان را دچار م...

تطهیر فلسفی نظام: بیژن عبدالکریمی!

احمد بخارایی: برخی فلسفه‌خوانده‌ها مانند آقای بیژن عبدالکریمی سعی وافری در تطهیر جمهوری اسلامی ایران دارند و از آموخته‌های فلسفی خود مدد می‌گیرند تا گفتمان انقلاب اسلامی را غسل تعمید دهند. این تلاش تا بدان‌جا پیش می‌رود که سیاست خارجی جمهوری اسلامی در تشکیل و تقویت محور مقاومت و حمایت پیشین ایران از دیکتاتور سرنگون‌شده‌ی سوریه، بشار اسد را هم شامل می‌شود و به بیان دیگر «بی‌اخلاق سیاسی» هم توجیه فلسفی می‌‌شود. نگرش جنابان بیژن عبدالکریمی‌ها با چند چالش مواجه است: ۱ـ فاقد بنیه و بینش تاریخی است زیرا تعارض مذهبیون انقلابی با روند عقلانیت‌گرا در تاریخ معاصر ایران از شیخ فضل‌الله نوری تا آیت‌الله کاشانی و نواب صفوی و … جریان داشته و این‌گونه نیست که تعارض گفتمان انقلاب اسلامی با عقلانیت مدرن، جنبه‌ی نوین داشته باشد و مختص سال ۱۳۵۷ باشد. ۲ـ عملکرد نامقبول بیش از چهار دهه‌ی اخیر منتج از نیروهای متکثر برآمده از گفتمان انقلاب اسلامی، نشان از وحدت در «خروجی» و پی‌آمد گرایش‌های چپ و راست درون حاکمیت دارد. به بیان دیگر به رغم وجود گرایشات به ظاهر متعارض در درون حاکمیت، برون‌دادها و نتایج، یکسان و...

خوشحالی مردم ایران از سرنگونی بشار اسد؛ چرا؟

گفت‌وگوی رادیو فردا با احمد بخارایی درباره‌ی سرنگونی بشار اسد در سوریه | پخش شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۲۲، برنامه «۲۲» پخش برنامه:  بخارایی  |   کل احمد بخارایی: حدود هفت دقیقه با رادیو فردا گفت‌وگو داشتم و از مواضع متضاد سردمداران ایران نسبت به سقوط بشار اسد و علت خوش‌حالی بخش قابل توجهی از ایرانیان از این سرنگونی گفتم. نیز از دولت تکنوکرات نخست‌وزیر سوریه (محمد غازی جلالی) و دیرهنگام بودن نگاه اصلاح‌گرایانه‌ی اسد گفتم و این مواضع، شبیه‌سازی با انتخاب پزشکیان در ایران شد. در پایان متذکر شدم که مستبدین در هر نقطه‌ی دنیا و نیز در ایران باید متوجه عملکرد خود باشند.

اسد در اسارت اسرائیل!

احمد بخارایی: ۱ـ اگر رادار هواپیمایی که بشار اسد سوار بر آن فرار کرد خاموش نمی‌شد الآن بشار اسد در اسارت اسرائیل بود … بنابراین دیکتاتورها اگر خوش‌شانس باشند تازه می‌توانند فرار کنند و اگر شانس نداشته باشند اسیر خواهند شد تا در دادگاه پاسخ‌گو باشند. ۲ـ وزیر امور خارجه دولت پزشکیان پس از فرار بشار اسد گفت: سرنوشت سوریه را ملتش تعیین می‌کند! و پس از آن در تلویزیون گفت: ما به درخواست بشار اسد به سوریه نیرو اعزام کرده بودیم! جناب عراق‌چی، متوجه هستید دچار تناقض‌گویی شده‌اید؟ از یک طرف، ملاک را «ملت سوریه» قلمداد می‌کنید و از سوی دیگر ملاک را «خواست بشار اسد» مطرح می‌کنید؛ چرا استانداردهای دوگانه؟ چرا به خودتان هم دروغ می‌گویید؟ مگر همین بشار اسد سیزده سال پیش در مقابل خواست مردم نایستاد و سرکوب وحشتناک نکرد و پانصد هزار سوری را به کشتن نداد و چند میلیون آواره به جا نگذاشت؟ آقای عراق‌چی آیا شما مدافع مردم سوریه بوده‌اید که اینک ژست آن را می‌گیرید؟ ۳ـ قبلاً گفته شده بود که حفظ سوریه از حفظ خوزستان برای ایران با اهمیت‌تر است … مدافعان حرم و زینبیون و … راه انداختیم … میلیاردها دلار، پول و نفت...

امید مردم ایران به دست غیب نجات بسان سوریه!

تصویر
گفت‌وگوی بی‌بی‌سی فارسی با احمد بخارایی درباره‌ی سرنگونی حکومت بشار اسد در سوریه | پخش شده در بخش خبری ساعت ۱۸، ۱۸ آذر ۱۴۰۳ | دریافت فایل | احمد بخارایی: در گفت‌و‌گوی کوتاه با بی‌بی‌سی اشاره داشتم به آشفته‌گویی‌های در مقامات ایران در مواجهه با رخ‌داد سقوط بشار اسد در سوریه و نیز علت خوشحالی برخی از مردم از موفقیت نیروهای برانداز حکومت سوریه به عنوان پیشانی محور مقاومت! گفتگو با احمد بخارایی، مدیر گروه جامعه شناسی سیاسی در انجمن جامعه شناسی ایران، در مورد سقوط حکومت اسد و موضع ایران در قبال آن: pic.twitter.com/asbOD2kU6t — BBC NEWS فارسی (@bbcpersian) December 8, 2024

سوریه: فعلاً سکوت …!

احمد بخارایی: حکومت سوریه سقوط کرد اما اینجا در جمهوری اسلامی، چرا سکوت؟!  کجاست ندای وااسلاما و وازینبا و وارقیه‌ا...؟ وزیر امور خارجه ما می‌گوید: آن‌چه تقدیر الهی است در مورد بشار اسد اتفاق خواهد افتاد. عجبا …! تاکنون که سوریه محور مقاومت بود حال چه شده‌است که تقدیر الهی ۱۸۰ درجه تغییر جهت می‌دهد؟ مگر تقدیر الهی هم از جنس سیاست‌بازی حاکمان ایران است؟! این چه هنر بزرگی است که جمهوری اسلامی ایران دارد و با جریان‌ها و کشورهای دوستش چنان می‌کند که وقتی نیروهای داعش‌گونه هم به آن کشورها حمله کنند موجب خوش‌حالی معترضان در ایران می‌شود؟! چه هنر بزرگی … به بزرگی هنر‌نمایی در تهی کردن صندوق توسعه‌ی ملی! این روزها نوبت فلسفه‌خوانده‌ها، علوم سیاسی‌خوانده‌ها، اقتصاد‌خوانده‌ها و جامعه‌شناسی‌خوانده‌های حکومتی است که یا دوباره دست به توجیه بزنند یا خود را پنهان نگاه دارند و از روزنه، نظاره کنند. آیا این کم‌سوادان وابسته، مسئولیتی ندارند؟ در این میانه‌ی غوغای سیاست، جمهوری اسلامی چه جایگاه و نقشی دارد؟ آیا هنوز در خواب است؟  یک روز قانون عفاف و حجاب، یک روز هجوم به آزادی‌خواهان و زندانی کر...

وقتی جمهوری اسلامی فتیله «حجاب اجباری» را بالا و پایین می‌برد!

گزارش رادیو فردا درباره‌ی قانون عفاف و حجاب در گفت‌وگو با احمد بخارایی و صدیقه وسمقی | پخش شده در ۱۴ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۳۰، برنامه «پاراگراف اول» نمایش گزارش احمد بخارایی: این قانون از جوانب مختلف نقد شده و حتی اصولگرایانی که نمی‌گویند این قانون نادرست است، متفق‌اند که قابل اجرا نیست و از عواقب آن نگرانند. طبق ماده یک قانون مدنی، مصوبات مجلس شورای اسلامی و نتیجه همه‌پرسی پس از طی مراحل قانونی به رئیس‌جمهور ابلاغ می‌شود. رئیس‌جمهور باید ظرف مدت پنج روز آن را امضا و به مجریان ابلاغ نماید و دستور انتشار آن را صادر کند. تبصره همین ماده می‌گوید «در صورت استنکاف رئیس‌جمهور از امضا یا ابلاغ در مدت مذکور در این ماده، به دستور رئیس مجلس شورای اسلامی روزنامه رسمی موظف است ظرف مدت ۷۲ ساعت مصوبه را چاپ و منتشر نماید». اظهارات زهرا بهروزی‌آذر معاون امور زنان رئیس‌جمهور ایران درباره «اثرگذاری معکوس» و «ابهام‌های اجرایی» این قانون نشانه‌ای از اشکال‌های ماهیتی و معنایی آن است. مطرح شدن قانون عفاف و حجاب برای مسعود پزشکیان و دولتش کارکرد پنهان دارد. «آقای پزشکیان نیازمند اعتبار‌سازی برای خود است و ...

پزشکیان مات!

احمد بخارایی: جناب مسعود پزشکیان؛ شما را تأیید صلاحیت کردند و آوردند و اصول‌گراها و اصلاح‌طلبان پشت شما قرار گرفتند و آمار مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری را به حدود ۵۰ درصد رساندند تا چه شود؟! همان روزهای اولی که رئیس‌جمهور شدید نوشتند (… و نوشتم) که شما اگر صادق باشید با فهم مسائل و مشکلات ساختاری به زودی استعفا خواهید داد و الا مجبور خواهید شد جاده‌صاف‌کن نظام حکم‌رانی فاقد کارکرد باشید.  این روزها هم مسائل بدیهی (که سال‌هاست داریم می‌گوییم) را بازگو می‌کنید و از بن‌بست اقتصادی سخن می‌گویید. باز جای شکرش باقی است در همین فصل اول ریاست‌جمهوری‌تان به وجود مشکلات ساختاری اذعان و اقرار می‌کنید و نمی گذارید برای فصل آخر دوران ریاست جمهوری‌تان. جناب پزشکیان بدانید و آگاه باشید که مشکلات و بن‌بست‌ اقتصادی ریشه در بن‌بست‌های سیاسی و اجتماعی دارد. تا زمانی که شورای نگهبان هست، همین نمایندگان فاقد وجاهت در مجلس و همین رئیس‌جمهورها را خواهیم داشت. تا زمانی که وفاق ملی جنبه‌ی مکانیکی و صوری داشته باشد و از جنبه‌ی ارگانیک و معنادار تهی باشد همین است که می‌بینید. جناب پزشکیان؛ به حرف‌های برخ...

قانون عفاف و حجاب: تحقیر زنان!

تصویر
گفت‌وگوی روزنامه اعتماد با احمد بخارایی درباره‌ی قانون عفاف و حجاب | منتشر شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۳ | نمایش گزارش | احمد بخارایی: اولا به اين موضوع توجه كنيم كه نامگذاري اين مجموعه قانون تدوين شده تحت عنوان لايحه، يك خطا و اشتباه است. لايحه چيزي است كه از طرف دولت به مجلس ارايه مي‌شود. در دوره رياست‌جمهوري سابق، قوه قضاييه اين لايحه را تدوين كرد و مجموعه‌اي را به نام لايحه عفاف و حجاب و صرفا از طريق دولت به عنوان حلقه واسط و رابط به مجلس داده شد. بنابراين آنچه لايحه خوانده مي‌شود، لايحه نيست. قوه قضاييه تدوين كرده، امروز هم مجلس مي‌خواهد ابلاغ كند. عنصر اصلي كه قوه مجريه هست هم از ابتدا تا انتها عملا بدون نقش است. اينكه چرا اين طرح الان تصويب مي‌شود و از طرف نمايندگان مجلس مي‌خواهد ابلاغ شود، به دو دليل است؛ يكي اينكه موضوعي بوده كه در دولت آقاي رييسي مطرح شده بود؛ دولتي كه افكار تند و راديكال درش بود. عملا به جريان افتاده بود و نمي‌توانست مسكوت بماند. منتها در زمان انتخابات رياست‌جمهوري جديد براي اينكه جلب مشاركت مردم شود، موقتا اجرا و رسيدگي‌اش را در مجلس به تعويق انداختند. بعد از برگزار...

خودکشی دگرخواهانه‌ی سیاسیون: کیانوش سنجری!

تصویر
گفت‌وشنود درباره‌ی «نسبت سیاست در تصمیم به خودکشی» با حضور مهرداد ناظری، احمد بخارایی و مهدی مطهرنیا در اندیشکده‌ی سیمرغ باریخ | برگزار شده در ۴ آذر ۱۴۰۳ | برگزار کننده: انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه جامعه‌شناسی سیاسی با همکاری گروه آینده‌پژوهی) نمایش گزارش پخش جریان نشست: ( شنیداری  | دیداری ) احمد بخارایی: نشست «سیاست و خودکشی» پس از خودکشی زنده‌یاد «کیانوش سنجری» برگزار شد. هدف از این نشست تحلیل انواع خودکشی در جامعه ایران به ویژه خودکشی سیاسی کیانوش سنجری بود. من با ارجاع به بحث خودکشی در نظریه امیل دورکیم، خودکشی سنجری را یک خودکشی دیگرخواهانه تحلیل کردم و گفتم که :  از دو زاویه می‌توانیم رابطه‌ی بین خودکشی و سیاست را بررسی کنیم. یکی صفت و موصوف، خودکشی سیاسی؛ و یکی مضاف و مضاف الیه، خودکشی سیاست. حالا در مورد جامعه ما هر دواش صادق است؛ و خودکشی سیاست به این معنا که سیاست، در داخل، در درون مرز‌ها خلاف جریان رود، رود بین الملل شنا کند؛ و به نحوی به نوعی به دنبال خودزنی باشد و سر ناسازگاری داشته باشد با آنچه که در دنیا جریان دارد و قرار است جریان داشته باشد. حالا پشتش نظا...

گفتمان «انقلاب اسلامی» توان و قابلیت راه‌بری جامعه به سوی «اصلاحات ساختاری» را ندارد!

تصویر
گفت‌وشنود بیژن عبدالکریمی، سروش دباغ، احمد بخارایی، مهدی نوربخش و محمدعلی محمدی قره‌قانی در نشست «اصیل‌ترین و قدرت‌مندترین نیروی تاریخی و اجتماعی امروز ایران؟»، گفتمان انقلاب اسلامی ایران؟! | برگزار شده در ۷ آذر ۱۴۰۳ به میزبانی کلاب صدای فردا در کلاب‌هاوس | پخش جریان نشست (کل برنامه) | احمد بخارایی: بیش از چهار ساعت گفت و شنود چالشی در موضوع «گفتمان انقلاب اسلامی» در کلاب هاوس «صدای فردا» داشتیم. چالش عمده‌ی من با مواضع و استنتاجات دکتر بیژن عبدالکریمی بود البته با دکتر سروش دباغ هم زاویه داشتم‌. مطرح کردم که گفتمان انقلاب اسلامی اساساً در ده مقوله‌ی تعارض ذاتی با روند عقلانیت داشته است که این تعارضات ریشه‌ای مانع از آن می‌شود که به کارایی و کاربردی بودن گفتمان انقلاب اسلامی اذعان کنیم. اولین آن‌ها، تعارض گفتمان انقلاب اسلامی با گفتمان «اومانیسم» و انسان‌گرایی با توسل به «ولایت‌محوری فطرت‌گرا» است. دوم، مقابله با جهانی‌شدن با توسل به گستره‌ی شریعت و فقه است. سوم، تقابل با رهبری عقلانی ـ قانونی با تکیه بر رهبری کاریزماتیک (در سه سطح: خرد، میانه و کلان) است. چهارم، مقابله با روند تدریجی...

وفاق ملی؛ مکانیکی یا ارگانیکی؟

تصویر
سخن‌رانی احمد بخارایی در همایش «چیستی، امکان و موانع وفاق ملی در ایران امروز» (۳۰ آبان ۱۴۰۲) برگزار کننده: باشگاه اندیشه با همکاری انجمن جامعه‌شناسی ایران گزارش تفصیلی دیدار نیوز سخن‌رانی بخارایی: شنیداری  |  کل همایش با این پیش فرض که از صحبت‌های جناب معیدفر شروع می‌کنم که اگر نخواهیم وفاق ملی را در نقطه مقابل تضاد و کشمکش قراردهیم و بخواهیم تلفیقی نگاه کنیم و هر دو را در صحنه‌ی تحلیل آن، حاضر و ناظر داشته باشیم، چگونه می‌شود این تلفیق را ایجاد کرد؟ و البته از آنجا که شروع می‌کنم، طبیعتا وفاق ملی را به عنوان یک امر محال نمی‌بینم. یعنی آن بستر و باب را تعریف می‌کنم. از زاویه‌ای دیگری، ممکن است همدل و همسو باشم با آقای دکتر زیباکلام، ولی از این منظری که می‌خواهم خدمت تان عرض کنم، یک نوع وفاق ملی حداقلی که من اسمش را گذاشته ام مکانیکی؛ (در عنوان صحبتم) و یک نوع وفاق ملی حداکثری که اسمش را گذاشته ام ارگانیکی، وامی که از دورکیم گرفته ام. سعی کردم بازتعریف کنم دو مفهوم همبستگی مکانیکی و ارگانیکی را و بیاورم در بستر وفاق ملی. تلاشم این بوده. بر این اساس، با آن نگاه تلفیقی که خدمت تا...

وفاق ملی از جنس «پزشکیان»!

احمد بخارایی: شنیده شد دو هفته قبل گروهی موسوم به «جامعه‌شناسان» با رئیس‌جمهور دیدار داشتند. این امر مسبوق به سابقه است و عده‌ای از جامعه‌شناسی‌خوانده‌ها (بخوانید: جامعه‌شناسان حکومتی) در دولت‌های اصلاح‌طلب در یک لیست مشخص (حداقل ۹۵درصد آن‌ها) همواره با رؤسای جمهور دیدار داشته‌اند. این دیدارها بیش‌تر جنبه‌ی نمایشی داشته و دارای نتایج کاربردی نبوده است به دو علت: ۱ـ جامعه‌شناسان منتقد و جسور در میان این عده نبوده‌اند تا لب به سخن در سطح کلان با واحد تحلیل «ساختار» بگشایند. ۲ـ اساساً مسائل جامعه را در یک نشست رسمی و دولتی نمی‌توان عمیقأ پی گرفت و رؤسای جمهور هم چنین عزمی نداشته‌اند. بدون شک در تدارک این لیست، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور (جناب علی ربیعی) به مدد جایگاهی که در انجمن جامعه‌شناسی ایران دارد نقش ویژه داشته است. اما آیا این‌گونه افراد، افکار و مسیر جامعه‌شناسانی هم‌چون دکتر سعید مدنی (جامعه‌شناس زندانی) را نمایندگی می‌کنند؟ جنابپزشکیان از «وفاق ملی» می‌گوید و مشت نمونه‌ی خروار است. وفاقش با جامعه‌شناسان، این‌گونه بوده و همین است منوال سایر وفاق‌ها با سایر گروه‌ها و قشرها. به زود...

رسانه ضد رسانه!

احمد بخارایی: کیانوش سنجری به پایان رسید اما آغازی دوباره است. او از اصحاب رسانه با بیش از ۲۵ سال فعالیت مدنی و رسانه‌ای بود. خودکشی «دیگرخواهانه» را برگزید تا پیامش را در جامعه منتشر کند. پرسش: کدام حوزه و چه عناصری، بیش از همه مسئولیت این انتشار را به عهده داشت؟ مگر جز این است که انتظار می‌رفت اهالی رسانه‌های مدعی اصلاح‌طلبی از حرکت نمادین کیانوش در جهت «برساخت» مفهوم «تعهد اجتماعی» بهره جویند؟ مگر کیانوش سنجری از اصحاب رسانه نبود؟  متأسفانه کم‌ترین کنش‌گری در راستای پیام‌رسانی به جامعه را همین رسانه‌چی‌ها انجام دادند. برخی از آن‌ها نه فقط فضای تحلیلی کنش کیانوش سنجری را نگستراندند بلکه با ارسال توییت به مقابله با کسانی پرداختند که پیام‌رسان سنجری بودند. مدیر پایگاه خبری «انصاف‌نیوز» از این دسته بود که انصاف را رعایت نکرد. این‌گونه اشخاص نه فقط حقیقت کیانوش را بازتعریف نکردند بلکه به مقابله با کسانی پرداختند که سعی داشتند پیام‌رسان کیانوش به جامعه باشند. ای اصحاب رسانه‌های اصلاح‌طلب حکومتی، شما هم مسئولیت دارید … اندکی اندیشه …! مگر جز این است که یکی از اهداف رسانه‌های اثرگذار،...

خودکشی امروز، پی‌آمد آبان ۹۸!

احمد بخارایی:  ۲۴ آبان ۹۸ بنزین گران شد. از لیتری ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ تومان سهمیه‌ای و ۳۰۰۰ تومان آزاد. بنزین فقط ۵۰۰ تومان سهمیه‌ای و ۲۰۰۰ تومان آزاد گران شد اما بازتاب وسیعی داشت. شهرها خیلی سریع، یکی پس از دیگری اعتراض کردند؛ اعتراضی جدی تؤام با تخریب. برخی مجسمه‌ها و نمادهای سیاسی ـ ایدئولوژیک هم پایین کشیده شدند. فضا امنیتی شد. تعداد زیادی کشته شدند؛ بنا به برخی اقوال حدود ۱۵۰۰ کشته از طرف مردم به دست نیروهای انتظامی ـ امنیتی و بیش از ۵۰۰۰ بازداشتی که برخی بعدها اعدام شدند. چه شد که چنین شد؟ آیا صرفاً گران شدن بنزین به مقدار ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان در هر لیتر، عامل اصلی اعتراضات بود و آیا اگر این عامل نبود، جامعه آرام بود؟  آیا جامعه مستعد شورش نبود؟ در یک نگاه جامعه‌شناسانه به نظر می‌رسد گران شدن بنزین همانند جرقه‌ای بود به بشکه‌ی باروت! وجود تبعیض در عرصه‌های اجتماعی ـ اقتصادی، قبل از آن آزاردهنده شده بود. وجود کم‌اعتمادی به نظام سیاسی از سوی مردم، بسترساز بود و نمی‌توانستند پوزخند رئیس‌جمهورشان را در موضوع عدم اطلاع او از گران شدن بنزین باور کنند و نیز نمی‌پذیرفتند که هدف از ...

خودکشی «دیگر‌خواهانه» و سیاسی کیانوش سنجری!

احمد بخارایی:  ۱ـ بنا به روایت پایگاه خبری «دیدار نیوز»، علی ربیعی؛ دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور نوشت: «ـ فرایند خودکشی مرحوم سنجری باید دستمایه‌ی واکاوی علل و توجه به روان اجتماعی باشد. در سال‌های اخیر خودکشی در رزیدنت‌ها یا نوجوانان، آژیر هشداردهنده‌ای برای بحث و بررسی این مشکل بود که به خوبی از سوی سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان به آن پرداخته نشد.  ـ مرگ، خود معمایی مرموز است اما خودکشی چیستانی غریب و لاینحل است.» ۲ـ آقای ربیعی که از جمله «مردانی برای همه‌ی فصول» در جمهوری اسلامی و اینک نیز دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور است در بیان خود: ۲ـ۱: مسئله‌ی خودکشی کیانوش سنجری را به «روان اجتماعی» تقلیل داده و این خودکشی را هم‌وزن و هم‌ردیف دیگر خودکشی‌های معمول جوانان در جامعه قرار داده است! ۲ـ۲: این خودکشی را مصداق «مرگ»ی هم‌چون همه‌ی مرگ‌ها که غریب و مرموزند خوانده است! ۳ـ ساده‌سازی خودکشی سیاسی کیانوش سنجری از سوی عقول کوچک صورت می‌پذیرد. این خودکشی سرشار از پیام‌های دیگر‌خواهانه و مظهر اعتراض بلند سیاسی به سیاست جمهوری اسلامی است. کیانوش سرشار از عدالت‌خواهی بود. او با مرگ انتخابی خود...

«خودکشی» یک بزرگ‌‌مرد در اعتراض به دیکتاتوری در جمهوری اسلامی!

احمد بخارایی: کیانوش (مهدی) سنجری حدود چهار ماه در انفرادی بود … سال‌ها زندانی بود … شکنجه شده بود … غل و زنجیر به دست و پایش بستند … به شدت تلاش می‌کردند تحقیرش کنند … پس از آزادی به آمریکا رفت. دوباره به ایران بازگشت … عاشق ایران بود … دو روز پیش در شبکه‌ی اجتماعی ایکس اعلام داشت که اگر چهار زندانی سیاسی از زندان جمهوری اسلامی آزاد نشوند جانش را فدای ایران خواهد کرد … کیانوش سنجری، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی در اعتراض به وجود دیکتاتوری در نظام ولایت فقیه و آزاد نشدن زندانیان سیاسی و با امید به آزادی ایران، دیروز دست به خودکشی زد … یاد این بزرگ‌‌مرد و این مبارز شجاع همیشه تابناک خواهد ماند … او با اقدامش، پیام‌رسان بود و ما موظف به تداوم بخشیدن به راه و اندیشه‌ی او … وای بر نظام سیاسی‌ای که افراد شجاع و فرهیخته را به خودکشی وا‌ می‌دارد …!

به چه جرمی، شش قصاص در اکباتان؟!

احمد بخارایی: حکم قصاص برای شش متهم معترض خیزش «زن زندگی آزادی»، به جرم کشته شدن یک طلبه بسیجی! آیا برای کشته شدن یک نفر، باید شش نفر قصاص شوند؟ ـ آیا دفاع از «خود» در جریان حمله‌ی بسیجیان به معترضین در اکباتان و کشته شدن یک بسیجی مهاجم در شلوغی و هیاهوی دفاع و فرار، مصداق «قتل» است؟ آیا سکوت ما در مقابل این حکم ناصحیح، هم‌سویی با #ظلم نیست؟! دیروز حکم اعدام زنان کنش‌گر، امروز حکم قصاص معترضان، فردا حکم اعدام منتقدان … کجایید ای رئیس‌جمهور مدعی و اعوانت؟ سکوت شما، مصداق همکاری با «قوه‌ قضاییه» ناعادل و مصداق «دروغ‌گویی» به ملت است آن‌جا که وعده دادید حامی مظلومان خواهید بود! دیر نیست طغیان مظلومان!

جمهوری اسلامی و ترامپ!

نشست بررسی «عواقب جنگ جمهوری اسلامی با اسرائیل در بستر ریاست‌جمهوری ترامپ!» با حضور صادق زیباکلام، احمد بخارایی و مهدی مطهرنیا در اندیشکده‌ی سیمرغ باریخ | برگزار شده در ۲۰ آبان ۱۴۰۳ | برگزار کننده: انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه جامعه‌شناسی سیاسی با همکاری گروه آینده‌پژوهی) احمد بخارایی:  حدود دو ساعت و نیم در خدمت آقایان صادق زیباکلام و مهدی مطهرنیا گفت‌و‌شنود داشتیم پیرامون داستان اسرائیل و درگیری نظام جمهوری اسلامی با آن کشور و نیز عواقبش در آینده‌ی نزدیک. من گفتم که عناصر نظام جمهوری اسلامی، متناقض صحبت و موضع‌گیری می‌کنند و گاه دروغ می‌گویند. متذکر شدم که بر اساس چارچوب نظری جان تامپسون، مواضع ایدئولوژیک ایران در مقابل اسرائیل و آمریکا با استفاده از راهبرد «ریاکاری» با تاکتیک «نامفهوم‌سازی» است و توضیح دادم که چگونه در یک ایدئولوژی، ابتدا مفهوم‌های نامفهوم ساخته و سپس منحصراً توسط نظام سلطه، تفسیر می‌شود. در این چارچوب مواضع جمهوری اسلامی علیه اسرائیل را تحلیل کردم. لطفاً ملاحظه و نقد فرمایید. گزارش تفصیلی دیدار نیوز پخش سخنان بخارایی پخش جریان نشست: کل برنامه |  شنیداری...

حاکمیت درس بگیرد!

احمد بخارایی : درست چهار سال پیش در چنین روزهایی که نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا و پیروزی جو بایدن اعلام شد در یادداشتی نوشتم که برنده‌ی واقعی، ترامپ است و او برخواهد‌ گشت و امروز ترامپ برگشته است! یادداشت آبان ۱۳۹۹ در بخش‌هایی از آن تحلیل کوتاه گفتم: «… نزدیکی زیاد آرای ترامپ به آرای بایدن در ایالاتی که بایدن پیروز شده است نشان می‌دهد که ترامپ و سیاست‌های او وزن سنگینی در آمریکا و جهان داشته و بنابراین در آینده هم می‌تواند داشته باشد … مشارکت بیش از ۷۰ درصدی آمریکایی‌ها در این انتخابات در ۱۰۰ سال اخیر بی‌مانند بوده است که نشان از سیاسی‌تر شدن مردم آمریکا و پی‌آمدهایش دارد … جامعه‌ی آمریکا در طول ۴ سال آینده با بحران‌های اجتماعی خاصی مواجه خواهد بود زیرا روند دموکراتیک مبتنی بر «هویت‌خواهی‌های نوین» در آمریکا تشدید خواهد شد … به نحوی که در چهار سال دیگر و در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا بازتاب ویژه‌ای خواهد داشت و احتمالاً اگر تفکر ترامپی کاندیدا شود از استقبال کم‌نظیری برخودار خواهد شد … هم‌چنان معتقدم تفکر ترامپی در آمریکای آتی از قوت بیش‌تری برخوردار خواهد بود.» چهار سال قبل، پیش...

چرا خوشحالی برای آمدن ترامپ؟!

گفت‌وگوی بی‌بی‌سی فارسی با احمد بخارایی درباره‌ی استقبال افکار عمومی جامعه‌ی ایران از انتخاب دوباره‌ی دونالد ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا | پخش شده در بخش خبری ساعت ۱۷، ۱۶ آبان ۱۴۰۳ پخش ویدئو احمد بخارایی: در گفت‌و‌گوی کوتاه با بی‌بی‌سی اشاره کردم که احساس می‌شود اندک امیدی که برخی به اصلاحات آقای پزشکیان داشتند اینک با تزلزل مواجه شده و به همین دلیل، از پیروزی دونالد ترامپ در ایران استقبال شده است. از سوی دیگر مردم امید دارند که با آمدن ترامپ، روند «خودکنترلی» در داخل تقویت شود و نظام جمهوری اسلامی با دقت و تأمل بیش‌تری رفتارهای سیاسی‌اش در خارج و داخل را سامان دهد. یادداشتی در این‌باره

چرا برخی از مردم ایران از انتخاب شدن ترامپ خوشحالند؟!

احمد بخارایی: اندک امیدی که برخی به آقای پزشکیان داشتند به نومیدی تبدیل شده و می‌بینند که ایشان ورژن دیگری از حاکمیت فاقد کارکرد است. برخی اندک امیدی داشتند که آقای پزشکیان از کارشناسان خلاق و نوین استفاده کند که اینک مشاهده می‌کنند از وزیر خارجه‌اش تا وزرای داخله‌اش و از مشاورانش تا دستیارانش، همگی مصداق همان تکرار مکررات ناکارآمد و حضور دوباره‌ی افراد تاریخ‌گذشته در مناصب است. در این شرایط، وجود عامل بیرونی در روند سامان‌دهی داخلی، بی‌بدیل و به نهایت مؤثر خواهد بود. این عامل بیرونی می‌تواند سیاست‌های ویژه‌ی ترامپ در مقابل سیاست‌های معمولی دموکرات‌ها باشد. به نظر می‌رسد از امروز مباحث پشت پرده در میان صاحبان قدرت در داخل معطوف به چگونگی رویارویی جدید با اسرائیل باشد به گونه‌ای که موجب تحریک کم‌تر اسرائیل و ترامپ شود. متأسفیم که سیاست‌مداران ناکارآمد داخلی، اذهان مردم را به سوی اثرگذاری عامل خارجی سوق داده‌اند!

طغیان دختر دانشجو: جنبش اجتماعی!

گفت‌وگوی پایگاه خبری اندیشه معاصر با احمد بخارایی درباره‌ی واکنش دختر دانشجوی دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات | منتشر شده در ۱۵ آبان ۱۴۰۳   نمایش گزارش احمد بخارایی: زمانی که حرکتی به‌طور کامل از رفتارهای جاری در جامعه متمایز و مشخص است و مرزبندی واضحی دارد، می‌توان آن را استارت جنبش اجتماعی دانست. برای شکل‌گیری یک جنبش، باید مرزهای آن با زبان تند و گزنده و همچنین متفاوت از جریان‌های غالب جامعه کاملاً مشخص باشد.” “این حرکت نه‌تنها یک کنش فردی نبوده، بلکه در قالب یک کنش جمعی درک می‌شود. چنین عملی بازتاب‌هایی اجتماعی داشته که موجب دخالت وکلای مختلف و بحث رسانه‌ها پیرامون این موضوع شده است. این نوع از وضوح و تمایز در عمل، نه تنها بد نیست، بلکه برای یک حرکت اجتماعی ضرورت دارد.” “مرزبندی اخلاقی می‌تواند برای یک فرد معنایی خاص داشته باشد، اما در تحلیل جامعه‌شناختی، موضوع به هنجارها گره می‌خورد. این دانشجو در ظاهر رفتاری هنجارشکنانه داشت، اما این عمل معنایی فراتر از اخلاق فردی دارد. در جامعه‌شناسی، به جای نگاه اخلاقی، باید به این رفتار به‌عنوان کنشی اجتماعی نگاه کرد که دیگر در محدوده فردی قا...

پی‌آمدهای ناخوشایند جنگ با اسرائیل برای ایران!

تصویر
مناظره میان احمد بخارایی و علی متولی درباره‌ی تنش نظامی ایران و اسرائیل در دانشگاه امام صادق به میزبانی بسیج دانشجویی | برگزار شده در ۷ آبان ۱۴۰۳   گزارش مبسوط دیدار نیوز پخش مناظره:  بخارایی  |  کل برنامه احمد بخارایی: نشست ما به شکل «مناظره» با حضور دانشجویان دانشگاه امام صادق حدود ۳ ساعت به طول انجامید. در این جلسه به این موضوعات اشاره داشتم:  هفت ویژگی در جنگ‌های قرن کنونی شامل:  میزان تمایل به جنگ در میان نیروهای نظامی؛ نظامی‌گری پسامدرن به شکل ترکیبی و هیبریدی با سه مؤلفه شامل بازیگران دولتی و غیر دولتی؛  تجهیزات نظامی ـ تخصصی؛ جهت‌گیری جنگی در راستای ثبات در روابط بین‌الملل با مهارت سیاسی؛ میزان انسجام درونی در جامعه؛ وجود مشکلات و مسائل موازی در جامعه (عنایت به شعار: جنگ‌افروزی کافیه، سفره‌ی ما خالیه!)؛ تلاش جنگ برای صلح و نجنگیدن!  با توجه به عناصر هفت‌گانه‌ی فوق، جنگ ما با اسرائیل، از نوع «جنگ‌طلبی» و از قبل، شکست‌خورده است! تحلیل میزان آسیب‌رسانی به سایت‌های دفاع هوایی از جمله چهار سایت S300 در جریان حمله‌ی اسرائیل به ...

حکم‌رانی خوب و آینده‌ی ایران!

احمد_بخارایی: در بخش دوم این گفت‌‌و‌شنود صمیمی و خودمانی با «کانال راه و چاه» (پس از ترور اسماعیل هنیه در تهران) به انواع خشونت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در ایران اشاره داشتم. پس از آن به نقش فاقد کارکرد آقای پزشکیان پرداختم (که امروز پس از گذشت چند ماه از آن گفت‌و‌گو شاهدش هستیم!) و نهایتاً به آینده‌ی ایران اشاره کردم و این‌که، چهار سال آتی در سطح کلان، تعیین‌کننده خواهد بود. لطفاً بشنوید و نقد فرمایید.   بخش ۲   بخش ۱

آقای پزشکیان، قافیه را باخته‌اید!

احمد بخارایی: در ۲۹ مهر و در جمع صادر‌‌کنندگان نمونه، جناب پزشکیان فرمودند:  جنگ را به ما تحمیل کرده‌اند و شرایط را بدتر هم می‌کنند! آقای پزشکیان داستان ۷ اکتبر ۲۰۲۳ یا ۱۵ مهر ۱۴۰۲ و قضیه‌ی حمله‌ی وحشیانه‌ی حماس به اسراییل و کشتن و اسیر گرفتن چیست؟ آیا ۵۰۰ موشکی که تاکنون از ایران به اسرائیل شلیک کرده‌اید در پاسخ به چه چیزی بوده است؟ آیا به سمت شما موشکی شلیک شده بود؟ آیا پاسخ ترور اسماعیل هنیه، پرتاب ۲۰۰ موشک از جمله موشک پیش‌رفته‌ی فتاح بود؟ خدا وکیلی چه کسی جنگ‌طلب است؟ جناب پزشکیان شما از وضع نابسامان مالی در بانک‌ها گفتید. آیا این‌همه که گفته‌اید: باید کار کارشناسی کرد و ما هم مشغول کار کارشناسی هستیم، منظورتان همین است که یک سالی هم به بدیهیات بپردازید و به اسم کار کارشناسی، تکرار مکررات کنید و دوباره بگویید: شیره، شیرین است؟! جناب پزشکیان شما مقصر نیستید چون ماهیتاً تفاوتی با حاکمیت ندارید. مقصر اصلی اصلاح‌طلبان و رسانه‌ها و سایت‌های خبری‌شان هستند که در انتخابات، کمک‌تان کردند و اینک هم در سکوت مرگ‌بار به‌سر می‌برند. همه‌ی شماها مسئول نابسامانی‌ها و فشارهای مضاعفی خواهید ب...

چند موضوع بی‌ربط: بخندیم یا بگرییم؟!

تصویر
احمد بخارایی: ۱ـ چند روز پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در ۱۵ مهر سال گذشته (۱۴۰۲) در مناظره با آقای صفار هرندی گفتم: نبردی که حماس با حمله به اسرائیل (پرتاب بیش از هزار راکت و پهباد و کشتن افراد غیرنظامی و اسیر گرفتن حدود ۲۵۰ اسرائیلی) آغاز کرده، پیروز نهایی‌اش اسرائیل خواهد بود و اینک پس از گذشت یک سال، می‌بینیم که حماس و حزب‌الله به حاشیه رفته‌اند. ۲ـ همیشه گفته شده که ما (بخوانید: جمهوری اسلامی) مهاجم و حمله‌کننده‌ی نخستین نخواهیم بود و فقط از خود «دفاع» می‌کنیم. نمی‌دانم حملات موشکی ایران (آن هم با آخرین و قوی‌ترین ورژن موشک‌ش یعنی «فتاح») به اسرائیل در پی کدام حمله‌ی اسرائیل به ایران بوده‌است؟ اگر اسماعیل هنیه مد نظر است که «دفاع» ایجاب می‌کند شما هم یک نفر از سران اسرائیل را ترور کنید. حمله‌ی وسیع موشکی در پاسخ به چیست؟ ۳ـ چرا به اسرائیل حمله می‌کنید و بعد در صدد یافتن راهی و تضمینی برای پاسخ ندادن اسرائیل برمی‌آیید؟  درست است که حمله‌ی موشکی نشان از توان موشکی ایران دارد اما چرا این‌جا خرج می‌شود اما از تلافی‌اش، نگرانی وجود دارد؟ چرا با حمله‌ی موشکی به اسرائیل، چراغ سبز به غربی‌ها ...

گنگسترهای کوچک تابع گنگسترهای بزرگ حکومتی!

گفت‌وگوی کانال «چند ثانیه» با احمد بخارایی درباره‌ی سرقت‌های گنگستری | نمایش گزارش | احمد بخارایی: گفت‌و‌گوی کوتاهی داشتم پیرامون افزایش سرقت‌های گنگستری و این که الگوهای کلان سرقت‌های سازمان‌یافته از عناصر قدرت و ثروت در ایران، قوام یافته است. روند سال‌های اخیر نشان می‌دهد که «فرهنگ گنگستری» با سرعت در حال گسترش است. آمارهایی که در مورد آسیب‌های اجتماعی منتشر می‌شود جامعه در حال «طغیان اجتماعی» را معرفی می‌کند. این طغیان خود را با واکنش‌هایی مانند جرایم خشن در بین شهروندان نشان می‌دهد. جرایم جدیدی مانند «سرقت‌های هالیوودی» از منازل و .. به‌حدی است که حاکمیت هم نمی‌تواند آن را تکذیب کند. محققان و کارشناسان از سال‌ها پیش در این مورد تذکر می‌دهند ولی به‌نظر مسوولان با نگاه جامعه‌شناسان سال‌ها فاصله دارند. با این تعریف در ادامه مسیر با آسیب‌ها، انحراف‌ها، هنجارشکنی‌ها، جرایم خشن، خودکشی، افسردگی اجتماعی روبه‌رو خواهیم شد.  بخشی از جامعه بر این پندار است که باید جواب سرقت را با سرقت داد. این جامعه سعی می‌کند از فرهنگ گنگستری الگو برداری کند تا کلاهش را باد نبرد. به این جامعه نمی‌توان...

آقای پزشکیان استعفا دهید اگر …!

احمد بخارایی: ۱ـ در دولت قبلی برخی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و برخی دانشجویان را تعلیق یا اخراج کردند و نیز بر حجاب اجباری پای فشردند. این دو موضوع آن قدر بی‌منطق بود که اگر آقای جلیلی هم رئیس جمهور می‌شد برای جلب نظر مردم احتمالاً او هم تجدید نظر می‌کرد و این دو موضوع را «وجه‌المصالحه» قرار می‌داد. این اقدامات اولیه‌ی آقای پزشکیان جنبه‌ی شیرین کردن دهان فردی را دارد که از گرسنگی فریاد می‌زند و شکلاتی از جیب خود فرد را به فرد، هدیه می‌دهد. ۲ـ من به عنوان یک عضو علمی دانشگاه اعلام می‌دارم حاضرم از دانشگاه اخراج شوم اما کشورم به طور واقعی آسیب‌شناسی و درمان ساختاری شود. بنابراین راضی به «وجه‌المصالحه» قرار گرفتن نیستم و نیز زنان ایرانی حاضرند روسری بر سر کنند به شرط آن‌که فکر فاقد کارکرد حاکم بر جامعه، ریشه‌ای تغییر کند! ۳ـ در نشست مطبوعاتی، ایشان مرتب به کار کارشناسی ارجاع می‌داد حال آن‌که سال‌هاست منتقدین به تحلیل مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران پرداخته‌اند و تبیین آن‌ها «اظهر من‌الشمس» شده‌است. از جمله، من صدها گفت‌وشنود و مصاحبه و مناظره و یادداشت داشته‌ام و فقط به عنوان یک جزئ...

ضعف اهالی رسانه در نشست مطبوعاتی آقای پزشکیان!

گفت‌وگوی روزنامه آرمان امروز با احمد بخارایی درباره‌ی کنفرانس مطبوعاتی مسعود پزشکیان | منتشر شده در ۲۸ شهریور ۱۴۰۳  | نمایش گزارش | احمد بخارایی: به‌رغم اینکه فضای نسبتاً آزادی برای گزارشگران و خبرنگاران در مقایسه با روسای جمهور قبلی در سالن وجود داشت، انتظار می رفت که خبرنگاران به موضوعات مهمتر اجتماعی و با وسواس بیشتری از رئیس جمهور پرسیده شود و با چالش کشیدن موضوعات، از این فضای آزاد، استفاده بیشتری کنند. به عنوان مثال فردی که سوالی می پرسد یا نظری می دهد، همانجا باید به موضوع به نقد کشیده شود، دوستان رسانه ای البته می دانستند که رئیس جمهور در روزهای آغازین کار است و نباید از ایشان توقع اشراف کامل بر مسائل اجتماعی قدیمی داشت. به عنوان مثال وقتی بحث فیلترینگ مطرح شد، باز هم پاسخ ها کلی بود و اینکه چه زمانی و طی چه دوره زمانی این عمل امکان پذیر است، نامشخص باقی ماند. البته فیلترینگ نسبت به موضوعات حاد اجتماعی که ما داریم شاید از دید من، درجه دو تلقی می شود، چون این مانع در حال حاضر به نحوی دور زده شده است. یا در مورد گشت ارشاد انتظار وجود داشت، که یکی از مواردی که مورد تجدید نظر...

فراخوان شرکت در نظرسنجی پژوهشی «سوسیال دموکراسی»

 

وجه اشتراک انقلابیون؛ شاه باید برود، هیچ وجه مشترک دیگری نداشتند!

تصویر
احمد بخارایی: اخیراً یک گفت‌و‌گوی خودمانی با مدیر کانال «راه و چاه» داشتم. از انقلاب ۵۷ و آن‌چه از آن دوران به یاد داشتم گفتم و این‌که در آن زمان چه فکر می‌کردیم و چه شد! بخش اول این گفت‌و‌گو منتشر شد.

دو برابر شدن خودکشی در ایران!

تصویر
گفت‌وگوی رادیو فردا با احمد بخارایی درباره‌ی روز جهانی پیش‌گیری از خودکشی | پخش شده در برنامه‌ی ایستگاه ۱۹ | پخش فایل شنیداری | کل برنامه (از دقیقه ۴۷) | احمد بخارایی: در روز جهانی پیش‌گیری از خودکشی (۱۰ سپتامبر / ۲۰ شهریور) با رادیو فردا گفت‌و‌گو داشتم و اشاره کردم که پیش‌گیری از خودکشی نمی‌تواند ریشه‌ی روان‌شناختی داشته باشد و چون طی ۱۵ سال اخیر نرخ خودکشی در ایران دو برابر شده و هم‌چنان سیر صعودی ادامه دارد پس خودکشی یک شبه‌مسأله‌ی اجتماعی و یک نماد هشدار دهنده‌ی جدی است. این مسئله آن‌جا اهمیتش روشن‌تر می‌شود که حدود ۲۰ برابر نرخ خودکشی، اقدام به خودکشی وجود دارد و از آن بدتر، چند برابر اقدام به خودکشی، میزان «فکر یا تهدید به خودکشی» است. خودکشی با احساس بی‌هنجاری، احساس ناتوانی، احساس پوچی و نهایتاً از خود بی‌خود شدن رابطه‌ی مستقیم دارد که همه دارای ابعاد اجتماعی و ساختاری است.

پزشکیان: تکرار حکایت شیخ و شیره و شیرینی!

جناب پزشکیان، شما در مصاحبه‌تان با سیمای جمهوری اسلامی مطرح کردید که برای رسیدن به رشد هشت درصد به بیش از دویست میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در داخل نیاز است.  آقای پزشکیان آیا کشف تازه‌ای کرده‌اید یا این‌که لزوم سرمایه‌گذاری از سوی داخلی‌ها و خارجی‌ها جزو الفبای اقتصاد بوده و دهه‌هاست هر تحصیل‌کرده و حتی تحصیل‌ناکرده به آن اذعان داشته‌است؟! آیا این سخن شما شبیه به این گزاره نیست که: برای کوه‌نوردی، کفش کوه لازم است و نمی‌توان با دمپایی به کوه رفت؟! از کرامات شیخ ما این است، شیره را خورد و گفت شیرین است! آقای پزشکیان، رئیس‌جمهور محترم شما لازم است بدانید:  چرا در دهه‌های گذشته، سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر نشده؟ در زمان حاضر، جلوه‌های توزیع سرمایه در مسیرهای انحرافی چه‌ها هستند؟ در زمان اکنون، موانع ساختاری سرمایه‌گذاری چیست؟ چه ترفندها و چه سیاست‌هایی برای تولید سرمایه و جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی وجود دارد؟ البته پاسخ پرسش‌های چهارگانه‌‌ی مذکور، روشن است اما آیا شما مثلاً اعتقاد دارید که مالیات بر «درآمد» با وجود امکان وسیع فرار مالیاتی، سرمایه‌‌ی لازم برای رشد هشت درصدی را فراهم...

شادی گم‌شده

تصویر
گزارش دیدار نیوز از سخن‌رانی «احمد بخارایی» در نشست گروه صلح انجمن جامعه‌شناسی ایران در فرهنگ‌سرای ملل با همکاری کانون فرهنگ و زندگی، برگزار شده در ۶ شهریور ۱۴۰۳ | منتشر شده در ۷ شهریور ۱۴۰۳ | نمایش گزارش | احمد بخارایی: مقوله‌ی نشاط اجتماعی در بحث بحران معنا کجا قرار می‌گیرد؟ #بحران_معنا یک نوع گمگشتگی و غفلت است که از نظر جامعه‌شناسی، معطوف به سه زمان گذشته، حال و آینده است. معطوف به گذشته، بحران معنا یک شبه خلق نشده و تاریخی و فرهنگی است. آن قالب گیری تاریخی و فرهنگی، کمک می‌کند به این دوره‌ی بحران معنا. در این وضعیت، یکی قالب ایدئولوژیک و نگاه اعتقادی مد نظر است. دیگری جنبه‌ی محلی و منطقه‌ای دارد که وقتی با بعد ایدئولوژیک در هم می‌‌آمیزد مثل بتن آرمه می‌شود. چون وقتی می‌گوییم معنایابی، ذهن فرد باید خالی از ارزش‌های متعصابه باشد. سومین قالبی که به لحاظ تاریخی بحران معنا را دامن زده، قالب اقتصادی و نفت‌خواری است. عطف به زمان اکنون، بحران معنا را این گونه می‌بینیم: دو حالت قالب و شکل دارید و یک محتوا و کانتکت. به لحاظ قالب و شکل، با چشم غیرمسلح هم می‌توانیم ببینیم. یکی ترجیح منافع و...