پست‌ها

نمایش پست‌هایی با برچسب روشن‌فکری دینی

ضد‌اخلاقی‌های اخلاق دینی!

تصویر
مناظره میان احمد بخارایی و سروش دباغ با جستار «مسئله‌ی ما و دین» برگزار شده در اتاق «پرتو» در کلاب‌هاوس | ۲۳ دی ۱۴۰۲ | پخش جریان مناظره (شنیداری) | احمد بخارایی: حدود دو ساعت و نیم در کلاب‌هاوس با دکتر سروش دباغ مناظره‌ای داشتم پیرامون ذاتیات دینی و تعارضات ریشه‌ای میان "اخلاق دینی" و "اخلاق عرفی"! این بحث از زمانی مطرح شد که در نشست قبلی با ایشان (با طرح جعلیات "روشن‌فکری دینی") به ذاتیات دینی اشاره کردم اما آقای دباغ، معتقد به ذاتیات دینی نبود. در مناظره کنونی با اشاره به نقل‌قول‌هایی از اندیشمندان نظیر ماکس مولر، اسپنسر، دورکیم و ریتزر و نیز به هشت اعتبار نسبت به معانی "ذات" استدلال کردم که دین دارای ذاتیات است. پس از آن از چهار زاویه‌ی: "مرجع اقتدار، اشکال، محتوا و پی‌آمد"، به توضیح تعارضات اساسی و بنیادین میان دو نوع اخلاق: دینی و عرفی پرداختم.  در بین این چهار زاویه، جهت "محتوا"یی از اهمیت خاصی برخوردار بود که شامل هفت شاخص است. این هفت شاخص در تمایز اساسی و گاه ذاتی بین اخلاق دینی و اخلاق عرفی عبارتند از:  نوع دل‌پسند...

فقدان روشن‌فکری در ایران، چرا؟ | نشست «روشن‌فکر ایرانی» | نوبت ۲

تصویر
| گفت‌وگو میان احمد بخارایی، فرج سرکوهی، عطا هودشتیان و مهدی خلجی درباره‌ی روشن‌فکر ایرانی (نوبت ۲)، برگزار شده در اتاق «پرتو» در کلاب‌هاوس |  پخش جریان نشست (شنیداری)  | احمد بخارایی:  در این گفت‌و‌شنود به این مباحث پرداختم: با ذکر مجدد ۹ ویژگی برای "روشن‌فکری" نتیجه گرفتم که در ایران معاصر چندان روشن‌فکر نداشته‌ایم. روشن‌فکری دینی"، ترکیبی جعلی است. با مرور برخی موارد در مواضع اشخاصی نظیر احمد شاملو، فریدون آدمیت و باقر پرهام به نحیف بودن جریان موسوم به "روشن‌فکری" اشاره داشتم. مرور هفته‌نامه‌ی "کتاب جمعه" و ماه‌نامه‌ی "آدینه" در دو دهه پس از انقلاب و ضعف روشن‌گران. شرایط و لوازم تحقق جریان "روشن‌فکری" در زمان اکنون عطف به سه زمان: گذشته، حال و آینده از چهار زاویه: تاریخ، اشکال روشن‌فکری، خرده‌نظام‌های چهارگانه‌ی اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در محتوای روشن‌فکری و بالاخره مقوله‌ی کنش‌گری روشن‌فکرانه. امید که بشنوید و نقد کنید. سپاس | نوبت ۲ |

نشست «روشنفکر ایرانی» | روشن‌فکری دینی: آب‌غوره‌ی فلزی!

تصویر
| گفت‌وگو میان احمد بخارایی، سروش دباغ و مصطفی دانش‌گر درباره‌ی روشنفکر ایرانی، برگزار شده در اتاق «خانه‌ی پرتو» در کلاب هاوس | | پخش جریان نشست | | احمد بخارایی: چیزی بیش از چهار ساعت در کلاب‌هاوس در میان جمع زیادی از حضار کم و بیش اندیشمند با دو عزیز که استادان دانشگاه در خارج و نیز مدافع "روشن‌فکری دینی" بودند بحث چالشی و اجتماعی ـ فلسفی داشتیم. مدعای من، ذاتی بودن "خداباوری" و نیز ذاتی بودن "معادباوری" برای ادیان بود و بر این اساس استدلال کردم که چگونه واژه‌ی ترکیبی "روشنفکری دینی" دارای مفهوم نیست و بمانند "آب‌غوره‌ی فلزی" جمع دو نقیض است. از دیگر سو با برشمردن ۹ ویژگی برای "روشنفکری" به معنای عام (اتکا به خرد و عقل گفتمانی، نوگرا، استدلال‌محور، تکیه بر تجربه‌گرایی فراتر از پوزیتیویسم، این‌جهانی در سنجش، انتخاب مبتنی بر آگاهی، آلترناتیو‌ساز، اندیشه‌ی معطوف به عمل در سه جهت: اعتراض، تغییر و برساخت و بالاخره ویژگی نهم: گفتمان فرادینی) نتیجه گرفتم که در ایران معاصر و در طی سده‌ی اخیر، جریان روشن‌فکری در ایران شکل نگرفته‌اس...