گفت‌وشنود درباره‌ی «نسبت سیاست در تصمیم به خودکشی» با حضور مهرداد ناظری، احمد بخارایی و مهدی مطهرنیا در اندیشکده‌ی سیمرغ باریخ | برگزار شده در ۴ آذر ۱۴۰۳ | برگزار کننده: انجمن جامعه‌شناسی ایران (گروه جامعه‌شناسی سیاسی با همکاری گروه آینده‌پژوهی) نمایش گزارش پخش جریان نشست: ( شنیداری  | دیداری ) احمد بخارایی: نشست «سیاست و خودکشی» پس از خودکشی زنده‌یاد «کیانوش سنجری» برگزار شد. هدف از این نشست تحلیل انواع خودکشی در جامعه ایران به ویژه خودکشی سیاسی کیانوش سنجری بود. من با ارجاع به بحث خودکشی در نظریه امیل دورکیم، خودکشی سنجری را یک خودکشی دیگرخواهانه تحلیل کردم و گفتم که :  از دو زاویه می‌توانیم رابطه‌ی بین خودکشی و سیاست را بررسی کنیم. یکی صفت و موصوف، خودکشی سیاسی؛ و یکی مضاف و مضاف الیه، خودکشی سیاست. حالا در مورد جامعه ما هر دواش صادق است؛ و خودکشی سیاست به این معنا که سیاست، در داخل، در درون مرز‌ها خلاف جریان رود، رود بین الملل شنا کند؛ و به نحوی به نوعی به دنبال خودزنی باشد و سر ناسازگاری داشته باشد با آنچه که در دنیا جریان دارد و قرار است جریان داشته باشد. حالا پشتش نظا...

احمد بخارایی: کیانوش سنجری به پایان رسید اما آغازی دوباره است. او از اصحاب رسانه با بیش از ۲۵ سال فعالیت مدنی و رسانه‌ای بود. خودکشی «دیگرخواهانه» را برگزید تا پیامش را در جامعه منتشر کند. پرسش: کدام حوزه و چه عناصری، بیش از همه مسئولیت این انتشار را به عهده داشت؟ مگر جز این است که انتظار می‌رفت اهالی رسانه‌های مدعی اصلاح‌طلبی از حرکت نمادین کیانوش در جهت «برساخت» مفهوم «تعهد اجتماعی» بهره جویند؟ مگر کیانوش سنجری از اصحاب رسانه نبود؟  متأسفانه کم‌ترین کنش‌گری در راستای پیام‌رسانی به جامعه را همین رسانه‌چی‌ها انجام دادند. برخی از آن‌ها نه فقط فضای تحلیلی کنش کیانوش سنجری را نگستراندند بلکه با ارسال توییت به مقابله با کسانی پرداختند که پیام‌رسان سنجری بودند. مدیر پایگاه خبری «انصاف‌نیوز» از این دسته بود که انصاف را رعایت نکرد. این‌گونه اشخاص نه فقط حقیقت کیانوش را بازتعریف نکردند بلکه به مقابله با کسانی پرداختند که سعی داشتند پیام‌رسان کیانوش به جامعه باشند. ای اصحاب رسانه‌های اصلاح‌طلب حکومتی، شما هم مسئولیت دارید … اندکی اندیشه …! مگر جز این است که یکی از اهداف رسانه‌های اثرگذار،...

احمد بخارایی:  ۲۴ آبان ۹۸ بنزین گران شد. از لیتری ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ تومان سهمیه‌ای و ۳۰۰۰ تومان آزاد. بنزین فقط ۵۰۰ تومان سهمیه‌ای و ۲۰۰۰ تومان آزاد گران شد اما بازتاب وسیعی داشت. شهرها خیلی سریع، یکی پس از دیگری اعتراض کردند؛ اعتراضی جدی تؤام با تخریب. برخی مجسمه‌ها و نمادهای سیاسی ـ ایدئولوژیک هم پایین کشیده شدند. فضا امنیتی شد. تعداد زیادی کشته شدند؛ بنا به برخی اقوال حدود ۱۵۰۰ کشته از طرف مردم به دست نیروهای انتظامی ـ امنیتی و بیش از ۵۰۰۰ بازداشتی که برخی بعدها اعدام شدند. چه شد که چنین شد؟ آیا صرفاً گران شدن بنزین به مقدار ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان در هر لیتر، عامل اصلی اعتراضات بود و آیا اگر این عامل نبود، جامعه آرام بود؟  آیا جامعه مستعد شورش نبود؟ در یک نگاه جامعه‌شناسانه به نظر می‌رسد گران شدن بنزین همانند جرقه‌ای بود به بشکه‌ی باروت! وجود تبعیض در عرصه‌های اجتماعی ـ اقتصادی، قبل از آن آزاردهنده شده بود. وجود کم‌اعتمادی به نظام سیاسی از سوی مردم، بسترساز بود و نمی‌توانستند پوزخند رئیس‌جمهورشان را در موضوع عدم اطلاع او از گران شدن بنزین باور کنند و نیز نمی‌پذیرفتند که هدف از ...

احمد بخارایی:  ۱ـ بنا به روایت پایگاه خبری «دیدار نیوز»، علی ربیعی؛ دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور نوشت: «ـ فرایند خودکشی مرحوم سنجری باید دستمایه‌ی واکاوی علل و توجه به روان اجتماعی باشد. در سال‌های اخیر خودکشی در رزیدنت‌ها یا نوجوانان، آژیر هشداردهنده‌ای برای بحث و بررسی این مشکل بود که به خوبی از سوی سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان به آن پرداخته نشد.  ـ مرگ، خود معمایی مرموز است اما خودکشی چیستانی غریب و لاینحل است.» ۲ـ آقای ربیعی که از جمله «مردانی برای همه‌ی فصول» در جمهوری اسلامی و اینک نیز دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور است در بیان خود: ۲ـ۱: مسئله‌ی خودکشی کیانوش سنجری را به «روان اجتماعی» تقلیل داده و این خودکشی را هم‌وزن و هم‌ردیف دیگر خودکشی‌های معمول جوانان در جامعه قرار داده است! ۲ـ۲: این خودکشی را مصداق «مرگ»ی هم‌چون همه‌ی مرگ‌ها که غریب و مرموزند خوانده است! ۳ـ ساده‌سازی خودکشی سیاسی کیانوش سنجری از سوی عقول کوچک صورت می‌پذیرد. این خودکشی سرشار از پیام‌های دیگر‌خواهانه و مظهر اعتراض بلند سیاسی به سیاست جمهوری اسلامی است. کیانوش سرشار از عدالت‌خواهی بود. او با مرگ انتخابی خود...

احمد بخارایی: کیانوش (مهدی) سنجری حدود چهار ماه در انفرادی بود … سال‌ها زندانی بود … شکنجه شده بود … غل و زنجیر به دست و پایش بستند … به شدت تلاش می‌کردند تحقیرش کنند … پس از آزادی به آمریکا رفت. دوباره به ایران بازگشت … عاشق ایران بود … دو روز پیش در شبکه‌ی اجتماعی ایکس اعلام داشت که اگر چهار زندانی سیاسی از زندان جمهوری اسلامی آزاد نشوند جانش را فدای ایران خواهد کرد … کیانوش سنجری، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی در اعتراض به وجود دیکتاتوری در نظام ولایت فقیه و آزاد نشدن زندانیان سیاسی و با امید به آزادی ایران، دیروز دست به خودکشی زد … یاد این بزرگ‌‌مرد و این مبارز شجاع همیشه تابناک خواهد ماند … او با اقدامش، پیام‌رسان بود و ما موظف به تداوم بخشیدن به راه و اندیشه‌ی او … وای بر نظام سیاسی‌ای که افراد شجاع و فرهیخته را به خودکشی وا‌ می‌دارد …!

گفت‌وگوی رادیو فردا با احمد بخارایی درباره‌ی روز جهانی پیش‌گیری از خودکشی | پخش شده در برنامه‌ی ایستگاه ۱۹ | پخش فایل شنیداری | کل برنامه (از دقیقه ۴۷) | احمد بخارایی: در روز جهانی پیش‌گیری از خودکشی (۱۰ سپتامبر / ۲۰ شهریور) با رادیو فردا گفت‌و‌گو داشتم و اشاره کردم که پیش‌گیری از خودکشی نمی‌تواند ریشه‌ی روان‌شناختی داشته باشد و چون طی ۱۵ سال اخیر نرخ خودکشی در ایران دو برابر شده و هم‌چنان سیر صعودی ادامه دارد پس خودکشی یک شبه‌مسأله‌ی اجتماعی و یک نماد هشدار دهنده‌ی جدی است. این مسئله آن‌جا اهمیتش روشن‌تر می‌شود که حدود ۲۰ برابر نرخ خودکشی، اقدام به خودکشی وجود دارد و از آن بدتر، چند برابر اقدام به خودکشی، میزان «فکر یا تهدید به خودکشی» است. خودکشی با احساس بی‌هنجاری، احساس ناتوانی، احساس پوچی و نهایتاً از خود بی‌خود شدن رابطه‌ی مستقیم دارد که همه دارای ابعاد اجتماعی و ساختاری است.

 

گفت‌وگوی روزنامه‌ی «سازندگی» با احمد بخارایی درباره‌ی افزایش خودکشی به ویژه در میان دانشگاهیان منتشرشده در ۲۳ دی ۱۴۰۲ | نمایش گزارش | | متن منتشر شده: افسردگی فردی و جمعی دو روی یک سکه هستند. وقتی در یک جمعی افسردگی فردی زیاد می‌شود دیگر با یک بیماری و اختلال فردی مواجه نیستید و این یک اختلال و  بی‌نظمی جمعی است که دارای عوامل گوناگون است. ما یک افسردگی فردی داریم به علت یا دلایلی است و معلول آن پدیده افسردگی، جنون و در اندازه بسیار حاد آن خودکشی است.  یک افسردگی داریم که دلیل آن فراتر از شرق و غرب است و به دلیل‌ ظرف زمانی که انسان این روزگار‌ پساصنعت و صنعت در آن قرار دارد با آن مواجه است. اما چیزی که ایران را خاص می‌کند مقدار افسردگی جمعی ماست که از میانگین افسردگی جمعی در دنیا بیشتر است. در سال ۹۹ اعلام شد که۶۷  درصد مردم ایران افسرده هستند و افسردگی هر سال ۱۲ درصد افزایش پیدا می‌کند. پس با توجه به آمارهای قبلی و با افزایش سالانه حدود ۱۲ درصد،‌ افسردگی ۹۰ درصدی مردم ایران‌ منطقی به نظر می‌رسد. همان‌طور که در افسردگی فردی،‌ شکل ضعیف و قوی داریم‌ در افسردگی جمعی هم دو س...

 

| گفت‌وگوی پایگاه خبری تحلیلی «اتحاد جنوب» با احمد بخارایی درباره‌ی خودکشی و افزایش اقدام به آن در جامعه‌ی امروز ایران | منتشرشده در یکشنبه ۲۶ تیر ماه ۱۴۰۱، شماره ۱۲۰۲  | نمایش گزارش | اتحادخبر: امیل دورکیم در پژوهش خود تحت عنوان خودکشی، به یکی از نتایجی که می‌رسد این است که هیچ ارتباط بی‌واسطه و منظمی بین بیماری ضعف اعصاب (عوامل روان‌شناختی) و میزان اجتماعی خودکشی مشاهده نگردید. به گمان شما می‌توان نتایج را در کشوری مثل ایران امروز نیز تعمیم داد؟ اگر این طور باشد جامعه‌شناسی چه‌گونه می‌تواند در بهبود زندگی افراد جامعه و جلوگیری از اقدام به خودکشی نقش ایفا کند؟ دکتر بخارایی: ببینید یک چیزی که باید توجه داشته باشید شما و سایر دوستانی که در حوزه‌ی جامعه‌شناسی می‌خواهند مسائل و پدیدارهای اجتماعی را تحلیل کنند این است که عمدتاً تئوری‌های جامعه‌شناسی در شرایط خیلی نرمال و عادی در جوامع، طرح، تحقیق یا استخراج شده‌اند. منظورم از نرمال این است که شرایط اجتماعی یک سیر طبیعی تحول و توسعه را داشته‌اند. مثلاً فرض کنید اگر دورکیم اشاره می‌کند به خروج از همبستگی مکانیکی  و خروج از دنیای سن...