مشرب‌های فکری سخن‌کاوی در متن اجتماعی


بررسی و نقد کتاب "کاربرد تحلیل گفتمان درتحقیقات اجتماعی"
نویسنده‌گان: مسلم اریحی، احمد بخارایی
نشریه: فصل‌نامه‌ی نقد کتاب علوم اجتماعی


پربازدیدها

قانون عفاف و حجاب: تحقیر زنان!

تصویر
گفت‌وگوی روزنامه اعتماد با احمد بخارایی درباره‌ی قانون عفاف و حجاب | منتشر شده در ۱۲ آذر ۱۴۰۳ | نمایش گزارش | احمد بخارایی: اولا به اين موضوع توجه كنيم كه نامگذاري اين مجموعه قانون تدوين شده تحت عنوان لايحه، يك خطا و اشتباه است. لايحه چيزي است كه از طرف دولت به مجلس ارايه مي‌شود. در دوره رياست‌جمهوري سابق، قوه قضاييه اين لايحه را تدوين كرد و مجموعه‌اي را به نام لايحه عفاف و حجاب و صرفا از طريق دولت به عنوان حلقه واسط و رابط به مجلس داده شد. بنابراين آنچه لايحه خوانده مي‌شود، لايحه نيست. قوه قضاييه تدوين كرده، امروز هم مجلس مي‌خواهد ابلاغ كند. عنصر اصلي كه قوه مجريه هست هم از ابتدا تا انتها عملا بدون نقش است. اينكه چرا اين طرح الان تصويب مي‌شود و از طرف نمايندگان مجلس مي‌خواهد ابلاغ شود، به دو دليل است؛ يكي اينكه موضوعي بوده كه در دولت آقاي رييسي مطرح شده بود؛ دولتي كه افكار تند و راديكال درش بود. عملا به جريان افتاده بود و نمي‌توانست مسكوت بماند. منتها در زمان انتخابات رياست‌جمهوري جديد براي اينكه جلب مشاركت مردم شود، موقتا اجرا و رسيدگي‌اش را در مجلس به تعويق انداختند. بعد از برگزار...
ادامه »

چند موضوع بی‌ربط: بخندیم یا بگرییم؟!

تصویر
احمد بخارایی: ۱ـ چند روز پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در ۱۵ مهر سال گذشته (۱۴۰۲) در مناظره با آقای صفار هرندی گفتم: نبردی که حماس با حمله به اسرائیل (پرتاب بیش از هزار راکت و پهباد و کشتن افراد غیرنظامی و اسیر گرفتن حدود ۲۵۰ اسرائیلی) آغاز کرده، پیروز نهایی‌اش اسرائیل خواهد بود و اینک پس از گذشت یک سال، می‌بینیم که حماس و حزب‌الله به حاشیه رفته‌اند. ۲ـ همیشه گفته شده که ما (بخوانید: جمهوری اسلامی) مهاجم و حمله‌کننده‌ی نخستین نخواهیم بود و فقط از خود «دفاع» می‌کنیم. نمی‌دانم حملات موشکی ایران (آن هم با آخرین و قوی‌ترین ورژن موشک‌ش یعنی «فتاح») به اسرائیل در پی کدام حمله‌ی اسرائیل به ایران بوده‌است؟ اگر اسماعیل هنیه مد نظر است که «دفاع» ایجاب می‌کند شما هم یک نفر از سران اسرائیل را ترور کنید. حمله‌ی وسیع موشکی در پاسخ به چیست؟ ۳ـ چرا به اسرائیل حمله می‌کنید و بعد در صدد یافتن راهی و تضمینی برای پاسخ ندادن اسرائیل برمی‌آیید؟  درست است که حمله‌ی موشکی نشان از توان موشکی ایران دارد اما چرا این‌جا خرج می‌شود اما از تلافی‌اش، نگرانی وجود دارد؟ چرا با حمله‌ی موشکی به اسرائیل، چراغ سبز به غربی‌ها ...
ادامه »

سوریه: فعلاً سکوت …!

احمد بخارایی: حکومت سوریه سقوط کرد اما اینجا در جمهوری اسلامی، چرا سکوت؟!  کجاست ندای وااسلاما و وازینبا و وارقیه‌ا...؟ وزیر امور خارجه ما می‌گوید: آن‌چه تقدیر الهی است در مورد بشار اسد اتفاق خواهد افتاد. عجبا …! تاکنون که سوریه محور مقاومت بود حال چه شده‌است که تقدیر الهی ۱۸۰ درجه تغییر جهت می‌دهد؟ مگر تقدیر الهی هم از جنس سیاست‌بازی حاکمان ایران است؟! این چه هنر بزرگی است که جمهوری اسلامی ایران دارد و با جریان‌ها و کشورهای دوستش چنان می‌کند که وقتی نیروهای داعش‌گونه هم به آن کشورها حمله کنند موجب خوش‌حالی معترضان در ایران می‌شود؟! چه هنر بزرگی … به بزرگی هنر‌نمایی در تهی کردن صندوق توسعه‌ی ملی! این روزها نوبت فلسفه‌خوانده‌ها، علوم سیاسی‌خوانده‌ها، اقتصاد‌خوانده‌ها و جامعه‌شناسی‌خوانده‌های حکومتی است که یا دوباره دست به توجیه بزنند یا خود را پنهان نگاه دارند و از روزنه، نظاره کنند. آیا این کم‌سوادان وابسته، مسئولیتی ندارند؟ در این میانه‌ی غوغای سیاست، جمهوری اسلامی چه جایگاه و نقشی دارد؟ آیا هنوز در خواب است؟  یک روز قانون عفاف و حجاب، یک روز هجوم به آزادی‌خواهان و زندانی کر...
ادامه »

پزشکیان مات!

احمد بخارایی: جناب مسعود پزشکیان؛ شما را تأیید صلاحیت کردند و آوردند و اصول‌گراها و اصلاح‌طلبان پشت شما قرار گرفتند و آمار مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری را به حدود ۵۰ درصد رساندند تا چه شود؟! همان روزهای اولی که رئیس‌جمهور شدید نوشتند (… و نوشتم) که شما اگر صادق باشید با فهم مسائل و مشکلات ساختاری به زودی استعفا خواهید داد و الا مجبور خواهید شد جاده‌صاف‌کن نظام حکم‌رانی فاقد کارکرد باشید.  این روزها هم مسائل بدیهی (که سال‌هاست داریم می‌گوییم) را بازگو می‌کنید و از بن‌بست اقتصادی سخن می‌گویید. باز جای شکرش باقی است در همین فصل اول ریاست‌جمهوری‌تان به وجود مشکلات ساختاری اذعان و اقرار می‌کنید و نمی گذارید برای فصل آخر دوران ریاست جمهوری‌تان. جناب پزشکیان بدانید و آگاه باشید که مشکلات و بن‌بست‌ اقتصادی ریشه در بن‌بست‌های سیاسی و اجتماعی دارد. تا زمانی که شورای نگهبان هست، همین نمایندگان فاقد وجاهت در مجلس و همین رئیس‌جمهورها را خواهیم داشت. تا زمانی که وفاق ملی جنبه‌ی مکانیکی و صوری داشته باشد و از جنبه‌ی ارگانیک و معنادار تهی باشد همین است که می‌بینید. جناب پزشکیان؛ به حرف‌های برخ...
ادامه »

آقای پزشکیان استعفا دهید اگر …!

احمد بخارایی: ۱ـ در دولت قبلی برخی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و برخی دانشجویان را تعلیق یا اخراج کردند و نیز بر حجاب اجباری پای فشردند. این دو موضوع آن قدر بی‌منطق بود که اگر آقای جلیلی هم رئیس جمهور می‌شد برای جلب نظر مردم احتمالاً او هم تجدید نظر می‌کرد و این دو موضوع را «وجه‌المصالحه» قرار می‌داد. این اقدامات اولیه‌ی آقای پزشکیان جنبه‌ی شیرین کردن دهان فردی را دارد که از گرسنگی فریاد می‌زند و شکلاتی از جیب خود فرد را به فرد، هدیه می‌دهد. ۲ـ من به عنوان یک عضو علمی دانشگاه اعلام می‌دارم حاضرم از دانشگاه اخراج شوم اما کشورم به طور واقعی آسیب‌شناسی و درمان ساختاری شود. بنابراین راضی به «وجه‌المصالحه» قرار گرفتن نیستم و نیز زنان ایرانی حاضرند روسری بر سر کنند به شرط آن‌که فکر فاقد کارکرد حاکم بر جامعه، ریشه‌ای تغییر کند! ۳ـ در نشست مطبوعاتی، ایشان مرتب به کار کارشناسی ارجاع می‌داد حال آن‌که سال‌هاست منتقدین به تحلیل مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران پرداخته‌اند و تبیین آن‌ها «اظهر من‌الشمس» شده‌است. از جمله، من صدها گفت‌وشنود و مصاحبه و مناظره و یادداشت داشته‌ام و فقط به عنوان یک جزئ...
ادامه »