مشرب‌های فکری سخن‌کاوی در متن اجتماعی


بررسی و نقد کتاب "کاربرد تحلیل گفتمان درتحقیقات اجتماعی"
نویسنده‌گان: مسلم اریحی، احمد بخارایی
نشریه: فصل‌نامه‌ی نقد کتاب علوم اجتماعی


پربازدیدها

نشست «پساجنگ و لزوم رفراندوم»

تاریخ برگزاری: ۳۱ تیر ۱۴۰۴ برگزارکننده: گروه «مشق سیاست» احمد بخارایی: حدود یک ساعت و نیم، پرسش و پاسخ بی‌پرده با حضار در دو طیف اصول‌گرا و اصلاح‌طلب داشتم و موارد زیر مرور شد: ۱ـ پدیده‌ی هزار فامیل در میان حاکمان جمهوری اسلامی، ۲ـ استفاده‌ی ابزاری جمهوری اسلامی از وطن‌دوستی مردم و از سرود «ای ایران»، ۳ـ چهار ویژگی‌ واقعی دوره پسا جنگ در ایران: تبدیل امت ـ حاکمیت به دولت ـ ملت، تشدید سطح مطالبه‌گری مردم، گفتمان‌سازی و مهارت‌های نوین دیپلماتیک، ۴ـ درس نگرفتن جمهوری اسلامی از جنگ دوازده روزه، ۵ـ احتمال زیاد فعال شدن مکانیزم ماشه، ۶ـ پریشان‌گویی‌های پزشکیان، ۷ـ اتوبان یک‌طرفه‌ی هوایی تل‌آویو ـ تهران در جنگ دوازده روزه، ۸ـ تکنولوژی هسته‌ای و ایدئولوژی خشونت‌بار جمهوری اسلامی، ۹ـ لزوم برگزاری رفراندوم چه از نوع میرحسینی‌اش یا انواع دیگرش، ۱۰ـ وجود بحران مشروعیت در جمهوری اسلامی، ۱۱ـ انتخابات ریاست‌جمهوری در تیر ۱۴۰۳ به مثابه یک رفراندوم در نقض ولایی‌گری، ۱۲ـ ۶ میلیون راننده‌ی اسنپ و ۸ میلیون مهاجر و فراری و خط فقر ۵۰ میلیونی و بحران آب و وجود شکاف طبقاتی و تبعیض، همه و همه حکایت از ناکارآمد...
ادامه »

جمهوری اسلامی در دوران گذار! (۱)

احمد بخارایی: ۱ـ سال‌هاست در همین کانال تلگرامی، گفته‌ام و نیز در گفت‌و‌شنودها تحلیل کرده‌ایم که جمهوری اسلامی هم‌زمان با چند بحران مواجه است و تجمیع آن‌ها یک «ابربحران» را آفریده، اما گویی قرار حاکمیت بر «نشنیدن» بود. تازه برخی تحصیل‌کرده‌های کم‌سواد و گاه «حکومتی» در حوزه‌های جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و اقتصاد، ما را به کج‌فهمی و خلاف واقع‌گویی متهم می‌کردند. اینک بخش کوچکی از همین بحران‌ها در گفتمان پزشکیان رئیس‌جمهور به «ناترازی‌ها» تعبیر می‌شود و البته ایشان هنوز به کثرت و عمق بحران‌ها پی نبرده! ۲ـ یک هفته پس از حمله‌ی حماس به اسرائیل در هفت اکتبر ۲۰۲۳ یعنی ۱۵ ماه قبل در یک مناظره گفتم که برنده‌ی این سرآغاز تهاجمی حماس، اسرائیل خواهد بود و غزه نابود خواهد شد. اما برخی جاهلان گفتند که بنده، سیاست نمی‌دانم و تحلیلم ناصحیح است. ۳ـ بارها گفتم که هلال مقاومت و جنگ‌های نیابتی ایران، فرجام مثبتی نخواهد داشت و این، رویه‌ی حکومت‌داری نیست اما نخواستند بشنوند. ۴ـ همان روزی که وعده‌ی اجرای عملیات «صادق ۳» داده شد گفتم که عملیاتی نخواهدشد و هیچ وقت هم نخواهد شد! ۵ـ اینک به نظر می‌رسد جمهوری اسل...
ادامه »

خشونت سیاسی در ایران: تشدید روند فروپاشی اجتماعی!

| گفت‌وگوی روزنامه‌ی «آرمان امروز» با احمد بخارایی درباره‌ی خشونت سیاسی | نمایش گزارش | | بخشی از صحبت‌های #احمد_بخارایی در این گفت‌و‌گو: به این موضوع کلیدی توجه کنید که #امنیت_جامعه با «#امنیت_حکومت» تفاوت زیادی دارد. چون مطالبه‌گرها خواسته‌های اقتصادی، سیاسی، صنفی، فرهنگی و … دارند و نباید با خشونت با آن‌ها برخورد شود. چون آن‌ها هدفی برای تهدید حاکمیت ندارند بنابراین نیازی به برخوردهای خشونت‌‌آمیز هم نیست. خشونت سیاسی در واقع اعمال باورهای غلط صاحبان قدرت در برابر #جامعه است که اگر بدون توجه به درخواست به‌حق مردم، اعمال شود به سمت «#خشونت_ایجابی» و تثبیت فضای شبه‌استبدادی سوق پیدا می‌کند. اگر در جامعه‌ای مسائلی مانند «#تبعیض»، «#نابرابری»، «#فقر»، «#انزوا»، «طردشدگی از جامعه»، «#مهاجرت اجباری»، «#خشونت کلامی» و … عوامل مطالبه‌گری‌ها باشند خشونت ایجابی و حداکثری از سوی #نظام_سیاسی، نهایبه نتیجه نخواهد رسید و فقط روند #فروپاشی_اجتماعی را تشدید خواهد کرد یعنی پدیده‌ی مردم علیه مردم و مردم علیه نظام و نظام علیه مردم تعمیق خواهد شد. توجه داشته باشید که هرجایی ردپایی از «تحمیل» مشاهده کرد...
ادامه »

جنگ، میرحسین و رفراندم!

تصویر
  احمد بخارایی: در حدود یک ساعت در گفت‌و‌گو با کانال راه و چاه به این موضوعات پرداختم: ۱ـ اطلاق نادرست واژه‌ی «پساجنگ» به این روزهای پس از جنگ دوازده روزه با اسرائیل به واسطه‌ی احتمال بروز مجدد جنگ، ۲ـ «عقلانیت‌ستیزی» جمهوری اسلامی و صدا و سیما، ۳ـ وضعیت مبهم و نامشخص اصلاح‌طلب‌ها پس از جنگ دوازده روزه، ۴ـ ویژگی‌های عام چهارگانه‌ی دوران «پساجنگ» شامل: مردم‌گرایی، تقویت مطالبه‌گری مردم، گفتمان‌سازی و مهارت‌های دیپلماسی نوین، ۵ـ وجود بیش از ۱۰۰ شهر موشکی در ایران، عامل ضد رشد و توسعه و آرامش، ۶ـ اطلاق نادرست واژه‌ی «همبستگی» به رفتارهای واکنشی و هیجانی در دوره جنگ دوازده روزه، ۷ًـ سه ویژگی «همبستگی اجتماعی» شامل: مشارکت، هم‌گونی اعتقادات و جلوه‌گری باورهای گوناگون مردم در قالب هنجارهای رایج، ۸ـ «تحول‌خواهی» میرحسین موسوی در مقابل براندازی و اصلاح‌طلبی در بیانیه‌ی اخیرشان، ۹ـ ویژگی‌های چندگانه‌ی بیانیه میرحسین موسوی از رفراندم تا آزادی زندانیان سیاسی، ۱۰ـ لزوم «ایدئولوژی‌زدایی» رهبران تحول‌خواه از جمله میرحسین از خودش و از جامعه، ۱۱ـ وجود تکثر‌ مطالبه‌گری‌ها از اسلام‌خواهی تا شاهزاده...
ادامه »

نقطه‌ی آغاز بازاندیشی مردم هستند!

تصویر
گفت‌وگوی روزنامه «هم‌میهن» با احمد بخارایی درباره‌ی «لزوم تحول ساختاری و مطالبه‌گری» | منتشر شده در ۲۱ تیر ۱۴۰۴  |  نمایش گزارش  | احمد بخارایی: در گفت‌و‌گو با‌ روزنامه «هم‌میهن» به این موضوعات اشاره کردم: ۱ـ گوش‌های سنگین و چشم‌های تاربین عناصر «نظام سیاسی» در ایران؛ ۲ـ کتمان واقعیت‌های اجتماعی از سوی جمهوری اسلامی و تشدید «فروپاشی اجتماعی» در اینجا؛ ۳ـ نبود چشم‌انداز مثبت و امیدوارکننده در «آینده ایران» با وجود جمهوری اسلامی؛ ۴ـ «فرجام نابودگرانه‌»ی سیاست‌های گذشته‌ی جمهوری اسلامی در قالب جنگ دوازده روزه؛ ۵ـ به «دروغ و خطا»، طرح وجودن همبستگی در دوران دوازده روزه جنگ در ایران؛ ۶ـ سه شاخص «همبستگی اجتماعی» که هر سه در ایران کم‌رفق و سست است: مشارکت، اعتقادات کم و بیش مشترک و تعادل میان باورهای درونی با هنجارها و واقعیات بیرونی؛ ۷ـ تشدید فقر و نابرابری و نرخ بی‌کاری در صورت تداوم «سیاست‌های جاری»؛ ۸ـ «مرگ اصلاحات» و لزوم «تحول ساختاری» با اولویت بازنگری اساسی در قانون اساسی و ۹ـ لزوم تشدید روند «مطالبه‌گری» از سوی مردم به عنوان شرط اصلی در تحول ساختاری.
ادامه »